Nhân dịp 80 năm Quốc Khánh, hãy cùng ILOTA nhìn lại hành trình 8 thập kỷ đầy tự hào của cà phê Việt Nam, từ biểu tượng của ý chí sinh tồn đến vị thế trên bản đồ đặc sản thế giới.
Cà phê Việt Nam – Một hành trình song hành cùng lịch sử dân tộc.
Tháng Tám năm 2025, cả dân tộc Việt Nam cùng hướng về một cột mốc lịch sử trọng đại: 80 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Trong suốt 8 thập kỷ kiên cường đó, có một hành trình khác cũng âm thầm diễn ra, song hành cùng những thăng trầm của đất nước. Đó là hành trình của hạt cà phê Việt Nam – từ một hạt mầm nhỏ bé, trở thành biểu tượng của sức sống, một trụ cột kinh tế, và giờ đây là niềm tự hào trên bản đồ cà phê thế giới.
Hãy cùng ILOTA nhìn lại chặng đường lịch sử đầy cảm hứng này, một câu chuyện về sự nỗ lực không ngừng nghỉ, về ý chí vươn lên và khát vọng khẳng định giá trị Việt trên bản đồ thế giới của hạt cà phê Việt Nam.
Quả cà phê chín
Giai đoạn 1945 – 1975: Hạt mầm cách mạng & Sự sinh tồn rong khói lửa.
Khi đất nước vừa giành được độc lập, cây cà phê do người Pháp du nhập trước đó cũng bắt đầu một chương mới. Trên các vùng đất bazan màu mỡ của Tây Nguyên, các nông trường cà phê dần được hình thành, mang một sứ mệnh mới. Ngành công nghiệp cà phê Việt Nam đã bước sang một trang mới.
Trong những năm tháng kháng chiến gian khổ, cà phê Việt Nam không phải là một thức uống thưởng thức xa xỉ. Nó là “thức uống của ý chí”, là nguồn năng lượng giúp các chiến sĩ và công nhân hậu phương giữ vững tinh thần, vượt qua gian khó. Hạt Robusta, với sức sống mãnh liệt và năng suất cao, đã bén rễ sâu vào lòng đất mẹ, trở thành biểu tượng cho chính sự kiên cường, bất khuất của dân tộc trong giai đoạn này.
Giai đoạn này chứng kiến sự hy sinh và nỗ lực phi thường để duy trì sản xuất. Dù kỹ thuật còn thô sơ và sản lượng còn khiêm tốn, nhưng chính những hạt mầm cà phê được vun trồng trong khói lửa chiến tranh đã đặt viên gạch đầu tiên cho một ngành công nghiệp vĩ đại sau này.
Giai đoạn 1976 – 1990: Thời kỳ “Đổi mới” & Khẳng định vị thế số lượng.
Sau ngày thống nhất, đất nước bước vào giai đoạn tái thiết lập. Nhận thấy tiềm năng to lớn, Đảng và Nhà nước đã xác định cây cà phê là một trong những cây công nghiệp mũi nhọn, với mục tiêu xuất khẩu để xây dựng lại đất nước, đặt nền móng cho kinh tế nước ta.
Chính sách “Đổi Mới” năm 1986 đã tạo ra một cú hích lịch sử. Hàng loạt các chương trình phát triển cây cà phê được triển khai, diện tích trồng Robusta được mở rộng với quy mô chưa từng có. Người nông dân Việt Nam, với sự cần cù và nỗ lực phi thường, đã biến những vùng đồi trọc thành những nông trường cà phê bạt ngàn.
Trong một thời gian ngắn, ngành cà phê Việt Nam đã tạo nên một kỳ tích. Từ một quốc gia ít tên tuổi trên bản đồ cà phê thế giới, Việt Nam đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành nhà sản xuất cà phê lớn thứ hai trên thế giới. Đây là một thành tựu kinh tế đáng kinh ngạc, khẳng định vị thế của Việt Nam trên thị trường nông sản toàn cầu và mang lại nguồn thu ngoại tệ quý giá.
Vườn cà phê tại Gia Lai (Nguồn ảnh: Báo Gia Lai điện tử)
Giai đoạn 1991 – 2015: Hội nhập & Những bước chuyển mình về chất lượng.
Thành công về số lượng đã mang lại vị thế, nhưng đồng nghĩa cà phê Việt Nam cũng đi kèm với thách thức. Cà phê Việt Nam lúc bấy giờ thường bị định giá thấp, bị xem là nguyên liệu cho cà phê hòa tan với chất lượng không cao.
Khi đất nước hội nhập sâu rộng hơn, một thế hệ các nhà làm cà phê mới đã xuất hiện. Họ mang trong mình một khát vọng lớn hơn: nâng tầm giá trị cho hạt cà phê quê hương, muốn đưa cà phê Việt Nam ra biển lớn. Những thử nghiệm đầu tiên về việc trồng cây Arabica tại các vùng có khí hậu phù hợp như Cầu Đất (Lâm Đồng) hay Sơn La đã bắt đầu.
Đây là giai đoạn “khai trí”, khi những khái niệm về “chất lượng” bắt đầu được quan tâm. Các nhà rang xay nhỏ lẻ tiên phong đã tìm tòi, học hỏi các kỹ thuật rang hiện đại, mong muốn mang đến cho người tiêu dùng trong nước một trải nghiệm cà phê Việt Nam khác biệt hơn, tinh tế hơn và hiện đại hơn.
Giai đoạn 2016 – Nay: Kỷ nguyên đặc sản & Tiếng nói tự hào trên bản đồ thế giới.
Đây là kỷ nguyên của cuộc cách mạng về chất lượng. Làn sóng cà phê thứ ba (Third Wave Coffee) du nhập mạnh mẽ vào Việt Nam, mang theo một hệ tư tưởng mới: cà phê là một nghệ thuật và một khoa học.
- Sự lên ngôi của tiêu chuẩn quốc tế: Các tiêu chuẩn từ Hiệp hội Cà phê Đặc sản (SCA) và Viện Chất lượng Cà phê (CQI) trở thành kim chỉ nam. Những thuật ngữ như Q-Grader (chuyên gia thử nếm), điểm cupping (thang điểm chất lượng), các phương pháp sơ chế kiểm soát (honey, natural, anaerobic) đã trở nên quen thuộc.
- Khoa học được áp dụng để khai phá những nốt hương tiềm ẩn trong hạt cà phê Việt Nam, từ hương sô-cô-la, hạt dẻ của Robusta đến hương hoa quả, vị chua thanh của Arabica. Và cà phê Việt Nam Robusta được thế giới công nhận là hạt cà phê đặc sản (Fine Ro) với điểm 80 do Viện chất lượng Cà phê – CQI chấm điểm.
- Vai trò của những nhà rang xay tâm huyết: Trong cuộc cách mạng này, những nhà rang xay thế hệ mới đóng vai trò tiên phong. Họ sẽ không chỉ là người mua đi bán lại. Mà họ còn là một phần của chuỗi giá trị chất lượng của hạt cà phê Việt Nam. Và ILOTA rất đỗi tự hào khi là một trong những “người tiên phong thế hệ mới” với hơn 20 năm tuổi nghề làm việc trực tiếp với các nông hộ, hỗ trợ họ cải tiến kỹ thuật canh tác và sơ chế để tạo ra những hạt nhân xanh chất lượng cao nhất.
- Tại xưởng rang, đội ngũ chuyên gia của ILOTA, được đào tạo bài bản theo tiêu chuẩn SCA, sử dụng các công nghệ rang hiện đại, các thiết bị tân tiến và phần mềm quản lý hồ sơ rang để đảm bảo mỗi mẻ cà phê đều đạt đến đỉnh cao hương vị và giữ vững sự đồng nhất.
Chúng tôi tin rằng, sứ mệnh của ILOTA và các “người tiên phong thế hệ mới” sẽ kế thừa di sản 80 năm của ngành cà phê Việt Nam và viết tiếp chương mới – chương về chất lượng, sự tinh tế và niềm tự hào.
Thương hiệu cà phê rang xay ILOTA
Kết luận: Di Sản 80 Năm Trong Từng Tách Cà Phê
Nhìn lại hành trình 8 thập kỷ, câu chuyện của hạt cà phê Việt Nam chính là hình ảnh thu nhỏ của đất nước: trong gian khó, vẫn không ngừng nỗ lực phi thường để vươn lên, và không ngừng học hỏi để khẳng định giá trị trên trường quốc tế. Từ một thức uống của ý chí sinh tồn, giờ đây, cà phê đã trở thành một đại sứ văn hóa, một niềm tự hào của dân tộc.
Kỷ niệm 80 năm Quốc Khánh, khi bạn nâng trên tay một ly cà phê, nhâm nhi từng ngụm hãy dành một khoảnh khắc để cảm nhận. ILOTA tin rằng thưởng thức một ly cà phê không chỉ là một trải nghiệm vị giác. Đó là cách bạn chạm vào một di sản đáng tự hào, kết tinh từ mồ hôi, nước mắt và khát vọng của biết bao thế hệ người Việt.
Nhà rang “may đo” ILOTA Coffee & Tea
Địa chỉ: Biệt thự 3, ngõ 2A Chế Lan Viên, phường Đông Ngạc, Hà Nội.
Zalo: 0989 099 033 (Mr Thắng)
Website: ilota.vn
Facebook: ILOTA Coffee and Tea