Vòng tròn hương vị cà phê: Hướng dẫn sử dụng cho người mới

Ly cà phê của bạn ẩn chứa nhiều hơn vị đắng? Khám phá bí mật bị bỏ lỡ với vòng tròn hương vị cà phê. ILOTA sẽ giúp bạn giải mã mọi nốt hương ẩn giấu.

Vòng tròn hương vị cà phê là gì?

Vòng tròn hương vị cà phê (The Coffee Taster’s Flavor Wheel) là một biểu đồ trực quan, hệ thống hóa và phân loại các nhóm hương vị tiềm năng có thể tìm thấy trong cà phê. Nó được xem là công cụ tham chiếu tiêu chuẩn toàn cầu, được phát triển và công nhận bởi các tổ chức uy tín hàng đầu như Hiệp hội Cà phê Đặc sản (SCA) và Viện Chất lượng Cà phê (CQI).

Phiên bản đầu tiên của vòng tròn hương vị cà phê ra đời vào năm 1995 bởi SCAA (nay là SCA). Tuy nhiên, đến năm 2016, nó đã được cập nhật toàn diện dựa trên nghiên cứu khoa học có tên là “World Coffee Research Sensory Lexicon”. Đây là một từ điển cảm quan khổng lồ, định nghĩa và lượng hóa hơn 110 thuộc tính hương vị khác nhau trong cà phê.

Sự ra đời của phiên bản mới này đánh dấu một bước tiến vượt bậc. Nó không chỉ dựa trên kinh nghiệm của các chuyên gia mà còn được củng cố bởi nền tảng khoa học vững chắc. Điều này đảm bảo tính nhất quán và khách quan trong việc đánh giá và mô tả hương vị cà phê trên toàn thế giới, từ người nông dân, nhà rang xay như ILOTA, đến người tiêu dùng.

Tầm quan trọng của vòng tròn hương vị cà phê là không thể phủ nhận. Nó cung cấp một ngôn ngữ chung, giúp những người yêu cà phê giao tiếp hiệu quả hơn về trải nghiệm của mình. Thay vì nói chung chung là “cà phê ngon”, bạn có thể tự tin mô tả nó có “hương quả đá, hậu vị sô cô la đen” một cách chính xác.

Đối với những người mới bắt đầu, đây là công cụ học tập vô giá. Nó giúp bạn nhận biết, gọi tên và ghi nhớ các nốt hương, từ đó rèn luyện khứu giác và vị giác trở nên nhạy bén hơn. Với ILOTA, chúng tôi khuyến khích khách hàng sử dụng công cụ này để khám phá trọn vẹn sự đa dạng trong từng sản phẩm mà chúng tôi tâm huyết tạo ra.

“Đọc vị” vòng tròn hương vị cà phê: Hướng dẫn từ trung tâm ra vành ngoài

Cấu trúc của vòng tròn hương vị cà phê được thiết kế một cách thông minh, giúp người dùng đi từ những cảm nhận chung nhất đến những mô tả chi tiết và cụ thể nhất. Hãy tưởng tượng bạn đang đọc một bản đồ hương vị, bắt đầu từ trung tâm và di chuyển dần ra các vành ngoài.

Vòng trong cùng (Trung tâm): Các nhóm hương chính Đây là điểm khởi đầu, nơi chứa những mô tả hương vị tổng quan nhất. Bạn sẽ thấy các nhóm lớn như: Fruity (Trái cây), Floral (Hoa), Sweet (Ngọt), Nutty/Cocoa (Hạt/Ca cao), Spices (Gia vị), Roasted (Rang), Green/Vegetative (Rau củ/Thực vật)… Khi nếm thử, hãy tự hỏi: “Cảm nhận chủ đạo của mình là gì?”.

Vòng giữa: Phân loại chi tiết hơn Sau khi xác định được nhóm hương chính, hãy di chuyển ra vòng tiếp theo. Vòng này sẽ chia nhỏ các nhóm lớn thành những loại cụ thể hơn. Ví dụ, nếu bạn cảm nhận được “Fruity” (Trái cây), vòng giữa sẽ giúp bạn xác định rõ hơn đó là “Berry” (Quả mọng), “Citrus Fruit” (Trái cây có múi) hay “Stone Fruit” (Quả hạch).

Vòng ngoài cùng: Các nốt hương đặc trưng Đây là lớp chi tiết nhất trên vòng tròn hương vị cà phê. Nó cung cấp những thuật ngữ mô tả hương vị cụ thể mà bạn có thể cảm nhận được. Nếu ở vòng giữa bạn chọn “Berry”, vòng ngoài cùng sẽ gợi ý đó có thể là “Blackberry” (Mâm xôi đen), “Raspberry” (Phúc bồn tử), “Blueberry” (Việt quất) hay “Strawberry” (Dâu tây).

Hành trình đi từ trong ra ngoài này giúp bạn hệ thống hóa cảm nhận của mình một cách logic. Nó rèn luyện cho não bộ khả năng phân tích và gọi tên hương vị một cách chính xác. Quá trình này không chỉ làm giàu vốn từ vựng cà phê của bạn mà còn giúp bạn trân trọng hơn sự phức tạp tinh tế trong từng ly cà phê.

Bốn bước thực hành sử dụng vòng tròn hương vị cà phê khi nếm thử

Lý thuyết sẽ trở nên vô nghĩa nếu không có thực hành. Để thực sự làm chủ vòng tròn hương vị cà phê, bạn cần áp dụng nó vào quy trình nếm thử (cupping) của mình. Dưới đây là 4 bước đơn giản do ILOTA gợi ý cho người mới bắt đầu.

Bước 1: Ngửi – Khám phá hương thơm (Fragrance & Aroma). Hương thơm là cánh cửa đầu tiên dẫn vào thế giới cảm quan của cà phê. Hãy ngửi mùi cà phê bột khi còn khô (Fragrance) và sau khi đã châm nước nóng (Aroma). Cố gắng xác định những mùi hương đầu tiên bạn cảm nhận được. Hãy bắt đầu từ vòng trung tâm của vòng tròn hương vị cà phê để định vị nhóm hương tổng quan.

Bước 2: Nếm – Cảm nhận vị (Taste & Aftertaste). Hãy húp một ngụm cà phê thật mạnh (slurp) để dung dịch cà phê được trải đều khắp khoang miệng và tiếp xúc với tất cả các gai vị giác. Lúc này, hãy tập trung vào các vị cơ bản: chua (acidity), ngọt (sweetness), đắng (bitterness). Đồng thời, hãy để ý đến hậu vị (aftertaste) – hương vị còn lưu lại sau khi bạn đã nuốt cà phê.

Bước 3: Liên kết & Xác định – Hành trình từ trong ra ngoài. Đây là lúc kết hợp những gì bạn ngửi và nếm được với vòng tròn hương vị cà phê. Bắt đầu từ vòng trong cùng. Cảm nhận của bạn thiên về nhóm “Fruity” hay “Nutty/Cocoa”? Sau khi xác định, hãy di chuyển ra vòng giữa và vòng ngoài để tìm kiếm mô tả chính xác nhất. Đừng ngại tham chiếu qua lại giữa các nhóm hương.

Bước 4: Ghi chú & Lặp lại – Xây dựng “Thư viện hương vị”. Hãy ghi lại những gì bạn cảm nhận được. Việc này giúp bạn theo dõi sự tiến bộ và xây dựng một “thư viện” hương vị cá nhân. Quan trọng nhất, hãy kiên trì luyện tập. Càng nếm thử nhiều loại cà phê khác nhau, đặc biệt là các dòng cà phê single origin với đặc tính hương vị rõ nét, bạn sẽ càng trở nên thành thạo hơn trong việc sử dụng vòng tròn hương vị cà phê.

ILOTA: Người đồng hành trên hành trình khám phá hương vị

Việc hiểu và sử dụng vòng tròn hương vị cà phê sẽ trở nên thú vị và ý nghĩa hơn khi bạn có những sản phẩm cà phê chất lượng cao để thực hành. Tại ILOTA, chúng tôi không chỉ bán cà phê, chúng tôi mang đến những câu chuyện hương vị được tuyển chọn kỹ lưỡng từ những vùng trồng tốt nhất.

Mỗi sản phẩm của ILOTA đều được rang một cách cẩn trọng để làm nổi bật tối đa những nốt hương nguyên bản của hạt. Khi thưởng thức cà phê của chúng tôi và đối chiếu với vòng tròn hương vị cà phê, bạn sẽ dễ dàng nhận ra sự khác biệt. Ví dụ, một dòng cà phê Ethiopia Yirgacheffe có thể dẫn bạn đến nhóm hương “Floral” với các nốt “Jasmine” (Hoa nhài) và nhóm “Fruity” với nốt “Lemon” (Chanh vàng).

Chúng tôi tự hào là cầu nối giúp bạn tiếp cận với sự đa dạng và phong phú của thế giới cà phê đặc sản. Trên bao bì mỗi sản phẩm của ILOTA, chúng tôi đều cung cấp những mô tả hương vị (tasting notes) được xác định dựa trên tiêu chuẩn của vòng tròn hương vị cà phê. Đây chính là những gợi ý ban đầu để bạn bắt đầu hành trình khám phá của riêng mình.

Hãy để ILOTA trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy. Chúng tôi cung cấp công cụ (cà phê chất lượng) và bạn có bản đồ (vòng tròn hương vị cà phê). Cùng nhau, chúng ta sẽ khám phá và chinh phục thế giới hương vị cà phê đầy màu sắc, biến mỗi tách cà phê bạn uống không chỉ là một thức uống, mà là một trải nghiệm cảm quan đáng nhớ.

Kết luận

Vòng tròn hương vị cà phê không phải là một công cụ phức tạp hay chỉ dành cho giới chuyên môn. Nó là một món quà, một ngôn ngữ diệu kỳ mà cộng đồng cà phê thế giới đã cùng nhau xây dựng để tôn vinh sự đa dạng của hạt cà phê. Nó mở ra một cách thưởng thức sâu sắc hơn, ý nghĩa hơn và kết nối hơn.

Bắt đầu từ hôm nay, hãy nhìn ly cà phê của bạn theo một cách mới. Đừng ngại ngần sử dụng vòng tròn hương vị cà phê như một người trợ lý đắc lực. Hãy để nó dẫn dắt khứu giác và vị giác của bạn đi qua những cung bậc cảm xúc từ ngọt ngào, chua thanh đến đậm đà, quyến rũ.

Nhà rang “may đo” ILOTA Coffee & Tea.

Địa chỉ: Biệt thự 3, ngõ 2A Chế Lan Viên, phường Đông Ngạc, Hà Nội.

Zalo: 0989 099 033 (Mr Thắng)

Website: ilota.vn

Facebook: ILOTA Coffee and Tea