Màu xanh của matcha một sắc xanh quen thuộc chiếm lĩnh thế giới. Từ các quán cà phê tối giản ở Tokyo, những tiệm bánh sành điệu ở Paris, đến thực đơn healthy của các ngôi sao Hollywood, hay thậm chí đến cả giới trẻ của Việt Nam cũng đều đang “phát cuồng” vì nó.
Nó xuất hiện trong mọi thứ, từ ly latte bồng bềnh, chiếc bánh tiramisu ngọt ngào, đến những ly kem mát lạnh. Dường như chỉ sau một đêm, cả thế giới đã “phát cuồng” vì loại bột trà xanh đến từ Nhật Bản.
Đây có phải chỉ là một xu hướng nhất thời? Hay đằng sau cơn sốt toàn cầu này là những lý do sâu sắc và thuyết phục hơn?
Để làm rõ điều đó, ILOTA sẽ cùng bạn đi tìm câu trả lời, giải mã những yếu tố đã đưa thứ bột trà xanh từ Nhật Bản từ một thức uống thiền định trở thành biểu tượng của lối sống hiện đại.
Vì lợi ích sức khỏe vượt trội: Matcha không chỉ là trà, mà là “siêu thực phẩm”.
Lý do hàng đầu khiến matcha có thể chinh phục thế giới chính là những lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc. Không giống như trà lá thông thường (chỉ uống nước cốt), khi thưởng thức, bạn đang tiêu thụ toàn bộ lá trà đã được nghiền mịn.
- Hàm lượng chất chống oxy hóa cực đại: Matcha là một nguồn chất chống oxy hóa cực kỳ dồi dào, đặc biệt là Epigallocatechin gallate (EGCG), một loại catechin có công thức hóa học là . Do tiêu thụ toàn bộ lá, hàm lượng EGCG trong matcha có thể cao hơn gấp 137 lần so với trà xanh thông thường. Hợp chất này có khả năng trung hòa các gốc tự do (reactive oxygen species – ROS), giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa và làm chậm quá trình lão hóa ở cấp độ phân tử.
- Hợp chất an thần kinh L-Theanine: Một hợp chất quý giá khác là L-Theanine (). Axit amin này có khả năng vượt qua hàng rào máu não, tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương. Nó giúp tăng cường phát xạ sóng alpha trong não bộ, một trạng thái sóng não gắn liền với sự tỉnh táo thư giãn. L-Theanine cũng thúc đẩy sản sinh các chất dẫn truyền thần kinh như GABA, serotonin và dopamine, giúp bạn tập trung cao độ mà không bị căng thẳng, bồn chồn như khi chỉ dùng caffeine.
- Nguồn diệp lục dồi dào: Màu xanh đậm của matcha là nhờ nồng độ Chlorophyll (diệp lục), với công thức hóa học tiêu biểu là . Quá trình che nắng cho cây trà trước khi thu hoạch buộc cây phải tăng cường sản xuất diệp lục để quang hợp, mang lại màu sắc và các lợi ích thải độc cho cơ thể.
Vì hương vị Umami độc đáo: Trải nghiệm vị giác tinh tế không thể sao chép.
Nếu như chỉ vì sức khỏe, có lẽ thứ bột trà xanh đó đã không tạo ra cơn sốt lớn đến vậy. Sức hấp dẫn của nó còn nằm ở hương vị vô cùng đặc biệt, một trải nghiệm vị giác mà khó có loại trà nào có được.
Matcha chất lượng cao sở hữu một vị ngọt dịu tự nhiên, hậu vị thanh mát và đặc biệt là vị “umami” – vị ngọt thịt đặc trưng của ẩm thực Nhật Bản. Vị umami này được tạo ra bởi hàm lượng L-Theanine dồi dào.
Nó mang lại cảm giác tròn đầy, đậm đà trong khoang miệng. Vị đắng rất nhẹ nhàng, tinh tế và cân bằng hoàn hảo với vị ngọt, không hề chát gắt như các loại trà xanh khác.
Quá trình che nắng cho cây trà không chỉ làm tăng diệp lục mà còn hạn chế sự chuyển hóa của L-Theanine thành catechin (vốn có vị đắng). Kết quả là matcha cao cấp có vị đắng rất nhẹ nhàng, tinh tế và cân bằng hoàn hảo với vị ngọt, không hề chát gắt như các loại trà xanh khác. Lớp bọt mịn như kem trên bề mặt, quyện với phần nước trà ở dạng huyền phù (colloidal suspension) bên dưới, tạo nên một cảm giác mượt mà khó quên.
Kết cấu của một chén matcha được pha đúng cách cũng là một điểm nhấn. Lớp bọt mịn như kem trên bề mặt, quyện với phần nước trà sánh nhẹ bên dưới, tạo nên một cảm giác mượt mà khó quên. Trải nghiệm vị giác phức hợp và sang trọng này chính là điều làm nên đẳng cấp của matcha.
Vì gắn liền với lối sống tỉnh thức: Mỗi chén Matcha là một phút giây “chữa lành”.
Trong một thế giới luôn hối hả, con người ngày càng tìm kiếm những khoảnh khắc sống chậm. Và việc pha chế, thưởng thức thứ bột trà xanh này chính là một nghi thức giúp kết nối với bản thân như vậy.
Cái tên “matcha” (抹茶) trong tiếng Nhật có nghĩa là “trà được nghiền”, bắt nguồn từ Trung Quốc nhưng được hoàn thiện tại Nhật Bản cùng Thiền Tông. Nghi thức pha matcha truyền thống (Chanoyu) đòi hỏi sự tập trung và tỉ mỉ, được xem là một bài thực hành thiền định.
Để pha một chén trà chuẩn vị, hãy làm ấm chén (chawan), rây 2g bột matcha để tránh vón cục. Dùng nước nóng khoảng 70-80°C, không dùng nước sôi. Sau đó, dùng cây đánh trà (chasen) đánh nhanh tay theo hình chữ W hoặc M cho đến khi trà sủi lớp bọt mịn.
Ngay cả khi pha một ly tại nhà, quá trình tập trung vào từng công đoạn cũng giúp chúng ta tạm gác lại những lo toan. Đó là lý do tại sao matcha gắn liền với khái niệm “mindfulness” (chánh niệm) và “healing” (chữa lành), chạm đến nhu cầu của rất nhiều người trẻ.
Vì sắc xanh “gây bão” và sự sáng tạo vô hạn trong ẩm thực.
Không thể phủ nhận, một phần lớn sự nổi tiếng của matcha đến từ vẻ ngoài vô cùng “ăn ảnh”. Màu xanh ngọc bích rực rỡ và độc đáo của nó nổi bật trong mọi bức hình, biến mỗi món ăn, thức uống thành một tác phẩm nghệ thuật rất bắt mắt, rất catchy .
Trên Instagram, TikTok, hashtag #matcha có hàng chục triệu bài đăng, là bảo chứng cho sự thẩm mỹ và độ “cháy” của thứ bột trà xanh này. Sức mạnh của matcha còn nằm ở tính linh hoạt đáng kinh ngạc. Nó có thể kết hợp với hầu hết mọi thứ, từ sữa, trái cây, chocolate, đến các loại bột bánh.
Điều này đã mở ra một sân chơi sáng tạo vô tận. Dưới đây là 3 công thức “hot trend” bạn có thể thử:
Matcha Latte:
- Cách làm: Đánh tan 2g bột matcha với 30ml nước nóng 80°C. Đun ấm hoặc đánh bông 150ml sữa tươi không đường. Rót phần sữa vào ly, sau đó nhẹ nhàng rót phần nước cốt matcha lên trên để tạo tầng đẹp mắt.
Dalgona Matcha:
- Cách làm: Dùng máy đánh trứng, đánh bông 1 lòng trắng trứng với 30g đường cho đến khi tạo chóp cứng. Rây 3g bột matcha vào và trộn đều nhẹ nhàng. Rót sữa tươi ra ly, thêm đá, và múc phần bọt matcha lên trên
Kem Matcha Không Cần Máy:
- Cách làm: Trộn đều 3g bột matcha với 200ml sữa đặc. Đánh bông 400ml kem tươi (whipping cream) rồi trộn nhẹ nhàng hai hỗn hợp lại với nhau. Để đông ít nhất 6 tiếng.
“Đánh” chuẩn nghệ nhân: Bí quyết tạo nên lớp bọt kem mịn màng.
Pha chế matcha không chỉ là một kỹ thuật mà còn là một nghi thức thiền định. Để tạo ra một chén trà hoàn hảo, việc chuẩn bị và thực hiện đúng các bước là vô cùng quan trọng.
1. Chuẩn bị và làm nóng dụng cụ Bộ dụng cụ truyền thống bao gồm Chawan (chén trà), Chasen (cây đánh trà bằng tre), và Chashaku (muỗng tre). Hãy tráng chén Chawan bằng nước nóng để làm ấm chén, sau đó lau khô. Ngâm Chasen trong nước ấm để các sợi tre trở nên mềm dẻo.
2. Rây bột Matcha Đây là bước không thể bỏ qua để có một chén matcha không bị vón cục. Dùng một chiếc rây mịn, rây khoảng 2g (tương đương 2 muỗng Chashaku) bột matcha vào chén Chawan đã được làm ấm.
3. Nhiệt độ nước lý tưởng Nước pha matcha không được quá nóng. Nhiệt độ hoàn hảo là khoảng 70-80°C. Nước sôi sẽ làm trà bị đắng và mất đi hương vị tinh tế. Rót khoảng 60-80ml nước nóng vào chén.
4. Kỹ thuật đánh trà Dùng cổ tay, đánh Chasen theo hình chữ “W” hoặc “M” một cách nhanh và dứt khoát. Đánh cho đến khi toàn bộ bột trà tan hết và một lớp bọt nhỏ, mịn như kem xuất hiện trên bề mặt.
Chọn lọc Matcha tinh tường: 3 tiêu chí vàng dành cho người sành trà.
Chất lượng của bột matcha quyết định hoàn toàn trải nghiệm thưởng thức. Là một thương hiệu luôn đề cao chất lượng nguyên bản như ILOTA, chúng tôi gợi ý 3 tiêu chí cốt lõi để bạn chọn được sản phẩm ưng ý.
1. Phân biệt cấp bậc: Có hai loại matcha chính: Cấp độ nghi lễ và cấp độ ẩm thực. Cấp độ nghi lễ có chất lượng cao nhất, dùng để uống trực tiếp, với vị ngọt umami và ít đắng. Cấp độ ẩm thực thường dùng để làm bánh, pha chế đồ uống phức hợp.
2. Màu sắc và mùi hương Bột matcha chất lượng cao phải có màu xanh ngọc bích rực rỡ, tươi sáng. Nếu bột có màu xanh úa, vàng hoặc nâu, đó là dấu hiệu của sản phẩm kém chất lượng. Mùi hương phải tươi mát, ngọt nhẹ tựa cỏ non và tảo biển, không có mùi tanh hay hắc.
3. Nguồn gốc xuất xứ Nhật Bản là quê hương của matcha chất lượng cao nhất, đặc biệt là các vùng như Uji (Kyoto), Nishio (Aichi). Việc lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng cũng rất quan trọng, nó có thể ảnh hưởng đến hương vị và trải nghiệm của bạn.
Matcha chất lượng cao VS Matcha kém chất lượng
Giải đáp 5 vấn đề thường gặp về Matcha từ chuyên gia ILOTA
1. “Matcha của tôi bị đắng gắt, không ngon như quảng cáo.”
- Lý giải khoa học: Do chiết xuất quá mức (over-extraction). Nhiệt độ nước quá cao (trên 80°C) đã hòa tan ồ ạt các hợp chất Tannin gây đắng, lấn át đi vị ngọt umami của L-Theanine.
- Giải pháp của ILOTA: Luôn sử dụng nước ở nhiệt độ lý tưởng từ 70-80°C. Tuyệt đối không dùng nước sôi 100°C.
2. “Bột Matcha không tan hết, bị vón cục.”
- Lý giải khoa học: Bột Matcha siêu mịn có tĩnh điện cao, khiến các hạt hút nhau. Nó cũng có tính kỵ nước (hydrophobic) ban đầu. Khi đổ nước vào ồ ạt, lớp ngoài của cục bột sẽ tạo thành màng ngăn nước.
- Giải pháp của ILOTA: Luôn dùng rây nhỏ để lọc bột trước khi pha. Sau đó, cho một lượng nước nhỏ vào đánh đều để tạo thành hỗn hợp sệt (paste) trước khi thêm phần nước/sữa còn lại.
3. “Màu Matcha của tôi hơi vàng úa, không được xanh tươi.”
- Lý giải khoa học: Màu xanh lục bảo là dấu hiệu của hàm lượng diệp lục cao. Màu xanh vàng là dấu hiệu rõ ràng của sự oxy hóa hoặc Matcha chất lượng thấp (không được che nắng đủ, hoặc làm từ lá già).
- Giải pháp của ILOTA: Chất lượng bột là yếu tố quyết định. Hãy chọn mua Matcha từ các thương hiệu uy tín như ILOTA, được đóng gói trong bao bì kín, tránh ánh sáng.
4. “Tại sao Matcha của tôi không tạo được lớp bọt mịn?”
- Lý giải khoa học: Lớp bọt là một dạng nhũ tương của không khí và các hợp chất trong trà. Việc tạo ra nó đòi hỏi kỹ thuật và dụng cụ phù hợp.
- Giải pháp của ILOTA: Sử dụng cây đánh trà (chasen) bằng tre và đánh nhanh tay theo hình chữ “W” hoặc “M”. Nếu không có chasen, bạn có thể sử dụng máy đánh bọt sữa cầm tay để có kết quả tương tự.
5. “Matcha ‘Trà đạo’ và ‘Pha chế’ khác nhau thế nào khi làm Latte?”
- Lý giải khoa học: Matcha ‘Trà đạo’ (Ceremonial) được làm từ búp trà non nhất, có vị ngọt umami cao và rất ít đắng. Matcha ‘Pha chế’ (Culinary) có thể làm từ lá già hơn, vị đắng chát rõ hơn để không bị sữa lấn át.
- Giải pháp của ILOTA: Nếu bạn muốn một ly latte có vị trà tinh tế, nhẹ nhàng, hãy dùng loại Ceremonial. Nếu bạn muốn một ly latte có vị trà đậm, mạnh mẽ và giá thành hợp lý hơn, hãy dùng loại Culinary.
Tại ILOTA, chúng tôi tin rằng mỗi sản phẩm là một câu chuyện văn hóa. Hành trình của Matcha, từ nghi lễ thiền định cổ xưa đến ly latte hiện đại, chính là nguồn cảm hứng cho chúng tôi. Sứ mệnh của ILOTA là trở thành người kể chuyện, chắt lọc và trao gửi trọn vẹn tinh hoa của di sản này, dù bạn thưởng thức theo cách truyền thống hay sáng tạo.
Triết lý “Nhà rang may đo” của chúng tôi được thể hiện qua sự tuyển chọn khắt khe. Chúng tôi không chấp nhận sự đại trà. Mỗi lô Matcha, từ cấp độ Trà đạo đến Pha chế, đều được chúng tôi lựa chọn dựa trên những tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất về màu sắc, hương vị và độ mịn, để “may đo” nên một trải nghiệm hoàn hảo cho gu thưởng thức tinh tế của bạn.
Lựa chọn ILOTA là bạn đang chọn một người đồng hành am hiểu trên hành trình khám phá thế giới Matcha. Chúng tôi cam kết mang đến sự tinh khiết, chất lượng đích thực và cả kiến thức để bạn tự tin sáng tạo. Hãy để chúng tôi cùng bạn biến mỗi khoảnh khắc thưởng thức Matcha thành một nghi thức đầy giá trị.
Kết luận.
Cơn sốt “matcha” không phải là một hiện tượng ngẫu nhiên. Nó là sự hội tụ hoàn hảo của bốn yếu tố: lợi ích sức khỏe vượt trội, hương vị tinh tế độc nhất, triết lý sống sâu sắc và khả năng sáng tạo vô hạn trong ẩm thực.
Nó đáp ứng đúng nhu-cầu của con người hiện-đại: vừa mong muốn một sản-phẩm tốt cho sức khỏe, vừa tìm kiếm một trải nghiệm có chiều sâu về văn hóa và tinh thần.
Tại ILOTA, chúng tôi tin rằng mỗi loại trà hảo hạng đều ẩn chứa một câu chuyện và một giá trị riêng. Sự kỳ công và tinh túy của matcha là một minh chứng tuyệt vời cho điều đó.
ILOTA Coffee & Tea – Cung cấp trà chất lượng cao.
Địa chỉ: Biệt thự 3, ngõ 2A Chế Lan Viên, phường Đông Ngạc, Hà Nội.
Zalo: 0989 099 033 (Mr Thắng)
Website: ilota.vn
Facebook: ILOTA Coffee and Tea