Kiến thức, Matcha, Trà

Matcha (Mạt trà / 抹茶): Từ nguồn gốc Thiền môn đến “siêu bột” khiến cả thế giới mê mẩn

matcha-sieu-bot-khien-ca-the-gioi-me-man

Khám phá toàn diện về Matcha (Mạt trà): từ những ngày đầu ở Trung Hoa cổ, bước qua Thiền Tông Nhật Bản, đến nghệ thuật che nắng Ooishita tinh tế và triết lý “Hòa – Kính – Thanh – Tịch” làm nên linh hồn Trà Đạo.

Khi bạn cầm trên tay một tách Matcha (Mạt trà / 抹茶), bạn không chỉ đang cầm một thức uống. Bạn đang cầm trên tay hàng nghìn năm lịch sử, một triết lý tu tập, và một công trình khoa học nông nghiệp đáng kinh ngạc.

Không giống như bất kỳ loại trà nào khác trên thế giới – nơi chúng ta chỉ hãm lá rồi bỏ bã – với Matcha, chúng ta nghiền nát toàn bộ lá trà thành một thứ bột mịn như ngọc và “ăn” trọn vẹn 100% tinh túy của nó.

Trong thế giới hiện đại, Matcha đã trở thành một “siêu thực phẩm” thời thượng. Nhưng đằng sau màu xanh ngọc bích rực rỡ và vị ngọt “umami” đặc trưng đó là một hành trình vĩ đại. Đó là câu chuyện về các vị hoàng đế, các thiền sư, các chiến binh samurai, và một nghi lễ đã được nâng tầm thành “Đạo”.

抹茶 (Phiên âm: Matcha)

  • Chữ 抹 (Mạt) có nghĩa là “mài”, “nghiền”, “bột”.

  • Chữ 茶 (Trà) có nghĩa là “trà”.

Ghép lại, 抹茶 có nghĩa là “trà mài” hoặc “trà bột”, mô tả chính xác sản phẩm là lá trà được nghiền thành bột mịn.

Lịch sử Matcha: Hành trình nghìn năm của thứ “bột ngọc bích”

matcha-sieu-bot-khien-ca-the-gioi-me-man

Để hiểu về Matcha, chúng ta phải quay ngược đồng hồ hơn 1.000 năm, đến một nơi không phải Nhật Bản, mà là Trung Quốc.

Thế kỷ 9 (Thời Đường) – Khởi nguồn bị lãng quên tại Trung Quốc 

Vào thời nhà Đường (618-907), trà không được hãm như ngày nay. Lá trà được hấp, nén thành bánh (đoàn trà) và nghiền thành bột khi uống. Nhưng phải đến thời nhà Tống (960-1279), nghệ thuật “điểm trà” (點茶, hay diǎn chá) mới đạt đến đỉnh cao.

Đây chính là hình thức sơ khai của Matcha.

Người Tống sẽ dùng một chiếc chổi tre (tương tự chasen) để đánh bột trà với nước nóng, tạo ra một lớp bọt kem dày, xốp trên bề mặt. Đây là một thú vui xa xỉ, một nghệ thuật được giới tăng lữ, quý tộc và văn nhân vô cùng yêu thích.

Tuy nhiên, một biến cố lịch sử đã xảy ra. Khi nhà Minh lật đổ nhà Tống, họ đã thay đổi hoàn toàn văn hóa trà. Hoàng đế Minh Thái Tổ cho rằng việc nén bánh trà quá cầu kỳ, tốn kém, và ra sắc lệnh cấm sản xuất đoàn trà, chuyển sang việc hãm lá trà rời (trà pha) như chúng ta biết ngày nay.

Nghệ thuật “điểm trà” (点茶) và Matcha đã biến mất hoàn toàn tại nơi nó được sinh ra.

Hình thức trà này đã được các nhà sư Trung Quốc sử dụng trong các nghi lễ, và các nhà sư Nhật Bản đến thăm và tu học tại đây (như Saichō, Kūkai) cũng đã tiếp xúc với nó. Tuy nhiên, phải đến thời nhà Tống, nghệ thuật này mới thực sự bùng nổ.

Thế kỷ 12 – Cuộc du nhập định mệnh của Matcha vào Nhật Bản

May mắn thay, trước khi Matcha bị lãng quên ở Trung Quốc, sự di cư định mệnh của Matcha xảy ra vào thế kỷ 12 (cụ thể là năm 1191). Một thiền sư Nhật Bản vĩ đại tên là Myōan Eisai (Minh Am Vĩnh Tây), sau nhiều năm tu tập tại các tu viện Trung Quốc, đã trở về Nhật.

Năm 1191, sau nhiều năm tu tập tại các tu viện Trung Quốc, Eisai trở về Nhật Bản, mang theo hai báu vật sẽ thay đổi vĩnh viễn văn hóa Nhật: Giáo lý Thiền Tông (Zen Buddhism) và hạt giống trà.

Eisai không mang trà về như một thức uống giải trí. Ông mang Matcha về như một công cụ tu tập và một vị thuốc.

Trong cuốn sách “Khiết Trà Dưỡng Sinh Ký” (Kissa Yōjōki) nổi tiếng của mình, Eisai đã viết:

Trà là tiên dược dưỡng sinh, là bí thuật giúp trường thọ.

Ông nhận thấy rằng việc uống Matcha giúp các thiền sư tỉnh táo (nhờ caffeine) nhưng vẫn giữ được sự bình tĩnh, tập trung sâu (nhờ L-Theanine) trong các buổi tọa thiền kéo dài hàng giờ. Matcha và Thiền Tông (Zen) đã gắn kết với nhau ngay từ giây phút đó.

Eisai được ghi nhận là người đầu tiên mang hạt giống trà quý từ Trung Quốc và gieo trồng chúng tại khuôn viên chùa Kozanji (高山寺) ở Kyoto. Đây chính là “viên gạch” đầu tiên của đế chế Matcha Nhật Bản.

Thế kỷ 16 (Thời Sengoku) – Sen no Rikyu & Sự ra đời của Trà Đạo

Đây là thời kỳ “hoàng kim” của Matcha. Vào thế kỷ 16, Nhật Bản đang trong thời kỳ Chiến Quốc (Sengoku) loạn lạc. Giữa chiến tranh và bất ổn, giới samurai và quý tộc lại tìm đến sự tĩnh lặng tuyệt đối trong trà.

Một bậc thầy trà đạo tên là Sen no Rikyu (Thiên Lợi Hưu) đã xuất hiện. Ông không phát minh ra Matcha, nhưng ông đã hệ thống hóa và tinh giản nghi lễ uống trà, biến nó từ một thú vui xa xỉ thành một “con đường” tu tập thực sự: Trà Đạo (Chadō).

Chính Sen no Rikyu – Vị “Thánh Trà” vĩ đại nhất đã đúc kết 4 nguyên tắc vàng của Trà Đạo (Hòa, Kính, Thanh, Tịch), biến Matcha trở thành vật thể trung tâm không thể thay thế của văn hóa và triết học Nhật Bản.

Thế kỷ 18 (Thời Edo) – Sự hoàn thiện của kỹ thuật

Đây là một mốc thời gian cực kỳ thú vị mà nhiều tài liệu bỏ qua. Vào thế kỷ 18, một người đàn ông tên Nagatani Sōen (hoặc Nagatani Souen/ 永谷宗円) đã tạo ra một cuộc cách mạng.

Ông chính là “cha đẻ” của Sencha (Tiên trà) – loại trà hãm (lá rời) phổ biến nhất Nhật Bản ngày nay. Để làm được Sencha, ông đã phát minh ra các kỹ thuật sản xuất mới (như hấp, vò, sấy) tại Uji (vùng đất “thánh” của Matcha ở Kyoto).

matcha-sieu-bot-khien-ca-the-gioi-me-man

Chính tại Uji (Kyoto), người Nhật đã phát minh ra kỹ thuật “che nắng” (Ooishita) để tạo ra loại trà “Tencha” – nguyên liệu duy nhất để làm ra Matcha chất lượng cao. Họ đã biến một sản vật ngoại lai thành một di sản quốc gia.

Những kỹ thuật sản xuất mới và hiệu quả này ngay lập tức được áp dụng ngược trở lại cho việc sản xuất Tencha (nguyên liệu làm Matcha). Chính nhờ sự cải tiến kỹ thuật này mà Matcha bắt đầu có “hình thức hiện đại”: chất lượng ổn định, màu xanh rực rỡ, và quy trình hiệu quả hơn.

Thế kỷ 20 & ngày nay – Toàn cầu hóa

Từ thế kỷ 20, sản xuất Matcha bước vào giai đoạn công nghiệp hóa. Các phương pháp mới (như máy nghiền bi gốm, công nghệ che nắng tự động) được sử dụng để sản xuất Matcha nhanh hơn, hiệu quả hơn, và dễ dàng xuất khẩu đi khắp thế giới.

Điều này dẫn đến “ngày nay”, khi Matcha không còn bị giới hạn trong phòng trà đạo. Nhờ các kỹ thuật sản Hàng loạt, nó đã trở thành một nguyên liệu toàn cầu, xuất hiện trong mọi thứ, từ Matcha latte, kem, đến bánh ngọt và snacks, mang văn hóa trà Nhật đến với mọi ngóc ngách của đời sống hiện đại.

Hiệp hội Công nghiệp Trà Nhật Bản định nghĩa matcha là “trà được làm từ lá trà trồng trong bóng râm, phơi khô trực tiếp mà không cần cán, sau đó nghiền thành bột mịn bằng cối và chày trà (tencha)”. Tuy nhiên, không có định nghĩa rõ ràng nào về matcha ở Nhật Bản; nó chỉ được các nhóm ngành tự định nghĩa. Do nhu cầu matcha toàn cầu và thực trạng các sản phẩm kém chất lượng lưu hành trên thị trường trong nước và quốc tế không thể được coi là matcha, Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) đã bắt đầu soạn thảo định nghĩa về matcha, và Hiệp hội Công nghiệp Trà Nhật Bản cũng đang bắt đầu sửa đổi định nghĩa của mình.

Triết lý đằng sau tách Matcha: Thiền Tông và Trà Đạo (Chadō)

Đây là phần khiến Matcha khác biệt với mọi thứ khác trên thế giới. Nó không chỉ là một thức uống, nó là một triết lý sống.

“Chadō” (Trà Đạo) vs. “Thưởng Trà”

Ở Nhật Bản, có một sự khác biệt rõ rệt:

  • Thưởng trà (Thông thường): Là việc bạn uống một tách trà Sencha (trà hãm) để giải khát hoặc thư giãn. Bạn tập trung vào sản phẩm (vị trà).
  • Trà Đạo (Chadō – 茶道): Là một nghi lễ sử dụng Matcha. Bạn tập trung vào quá trình.

Trà Đạo là một hình thức “thiền động”. Mọi cử chỉ – từ cách bạn gấp khăn (fukusa), cách bạn cầm thìa (chashaku) xúc trà, đến cách bạn xoay bát (chawan) và đánh (whisk) Matcha – đều được quy định chặt chẽ. Mục đích không phải là để pha trà cho nhanh, mà là để đạt được sự tập trung tuyệt đối vào giây phút hiện tại.

matcha-sieu-bot-khien-ca-the-gioi-me-man

Tứ đức Trà Đạo – “Hòa, Kính, Thanh, Tịch” (和敬清寂 – Wa, Kei, Sei, Jaku)

Triết lý của Trà Đạo, do Sen no Rikyū đúc kết, xoay quanh bốn chữ vàng (Wa, Kei, Sei, Jaku). Bốn chữ này giải thích tại sao Matcha là trung tâm của Thiền Tông.

1. Hòa (Wa – 和): Hài Hòa

Đây là sự hài hòa giữa con người với con người, con người với thiên nhiên, và con người với các dụng cụ pha trà. Trong phòng trà (chashitsu), mọi người đều bình đẳng. Bát trà bạn dùng là sản phẩm của đất (gốm), phới đánh trà là của tự nhiên (tre). Uống Matcha là tìm về sự hài hòa nguyên thủy.

2. Kính (Kei – Kei): Kính Trọng

Đây là lòng tôn kính. Kính trọng người chủ nhà đã chuẩn bị trà, kính trọng những người khách cùng thưởng trà, và kính trọng cả những vật vô tri như bát trà, ấm nước. Lòng kính trọng này giúp con người dẹp bỏ cái tôi (ego) – mục tiêu cốt lõi của Thiền.

3. Thanh (Sei – 清): Thanh Tịnh

Đây là sự thanh khiết, trong sạch. Nó không chỉ là sự sạch sẽ về thể chất (dụng cụ phải được lau chùi tỉ mỉ) mà còn là sự thanh tịnh trong tâm hồn. Trước khi bước vào phòng trà, bạn phải “rửa sạch” mọi ưu phiền của thế giới bên ngoài, chỉ giữ lại một tâm trí trong sáng để thưởng thức Matcha.

4. Tịch (Jaku – 寂): Tĩnh Lặng

Đây là mục tiêu cuối cùng. “Tịch” là sự bình yên, an nhiên, tĩnh lặng tuyệt đối của tâm hồn. Sau khi đã trải qua Hòa, Kính, Thanh, người uống trà đạt đến trạng thái “vô” (emptiness), một sự giác ngộ nhỏ ngay trong khoảnh khắc hiện tại.

Bốn nguyên tắc “Hòa, Kính, Thanh, Tịch” mới chỉ là cánh cửa. Để thực sự bước vào thế giới của Trà Đạo và hiểu cách các thiền sư “nhìn cả thế giới trong một tách trà”, mời quý bạn tham khảo bài viết này của ILOTA: [Trà Đạo (Chadō) – Học người Nhật nhìn cả thế giới trong một tách trà]

Khoa học “Umami”: Bí mật của việc che nắng (Ooishita)

Tại sao Matcha lại có vị “ngọt hậu”, “đậm đà” (vị Umami) mà không loại trà nào có được? Tại sao nó có màu xanh ngọc bích rực rỡ đến vậy?

Câu trả lời nằm ở một kỹ thuật nông nghiệp “siêu chi tiết” của người Nhật, được gọi là Ooishita (danh.e. Tana).

Ooishita Saibai (覆下栽培) – Nghệ thuật “phủ bóng” tối thượng

Khoảng 20 đến 30 ngày trước khi thu hoạch, toàn bộ đồn điền trà dùng để sản xuất Matcha sẽ được che phủ hoàn toàn, chặn từ 70% đến 90% ánh sáng mặt trời.

Lá trà được trồng trong bóng râm này được gọi là “Tencha” (碾茶) – đây là nguyên liệu thô duy nhất để làm Matcha. (Nếu bạn nghiền lá trà không che nắng, bạn chỉ có “bột trà xanh” – Green Tea Powder).

matcha-sieu-bot-khien-ca-the-gioi-me-man

Chúng ta vừa làm rõ rằng, để có Matcha, bạn phải bắt đầu với Tencha – loại lá trà đã được che nắng, hấp, sấy và loại bỏ hoàn toàn gân lá.

Nhưng Tencha chính xác là gì? Tại sao nó được xem là một loại trà riêng biệt mà không phải ai cũng biết? Hãy khám phá sâu hơn về loại nguyên liệu độc đáo này tại đây: [Tencha – “Người cha đẻ” thầm lặng của Matcha]

Phản ứng sinh hóa: Tăng Theanine, giảm Catechin

Hành động “cưỡng bức” lá trà vào bóng tối gây ra một phản ứng sinh hóa dữ dội:

  1. Cây trà “hoảng sợ”: Khi bị thiếu sáng, cây trà “tưởng rằng” nó sắp chết. Nó phản ứng bằng cách sản xuất ồ ạt Chlorophyll (Diệp Lục Tố) để cố gắng “bắt” từng photon ánh sáng còn sót lại. Đây là lý do lá Tencha có màu xanh sẫm, rực rỡ một cách phi thường.
  2. Ngăn chặn chuyển hóa: Trong điều kiện bình thường, ánh sáng mặt trời (tia UV) sẽ chuyển đổi L-Theanine (một loại axit amin, tạo vị Umami, ngọt ngào, thư giãn) thành Catechin (một loại polyphenol, tạo vị chát, đắng).
  3. Kết quả của “che nắng”: Khi ánh sáng bị chặn, quá trình chuyển đổi này bị ngưng lại.
    • L-Theanine không bị chuyển hóa, tích tụ lại ở nồng độ cực cao.
    • Catechin không được tạo ra nhiều.

Đây là lý do Matcha cao cấp có vị Umami (ngọt hậu) bùng nổ, rất ít vị đắng chát, và mang lại cảm giác “tỉnh táo thư thái” độc nhất.

L-Theanine: Hợp chất của sự “tỉnh táo thư thái”

Đây là “ngôi sao” của Matcha. L-Theanine là một axit amin gần như chỉ có trong cây trà. Khi vào não, nó thúc đẩy sản sinh sóng Alpha – trạng thái sóng não của sự thư giãn sâu, tập trung, và sáng tạo.

Khi L-Theanine kết hợp với Caffeine (cũng có trong Matcha), nó tạo ra một hiệu ứng kỳ diệu: “Calm Alertness” (Tỉnh táo thư thái). Bạn tỉnh táo, tập trung, nhưng không hề bồn chồn, lo lắng hay “say” như khi uống cà phê.

Đây chính là lý do khoa học giải thích tại sao các thiền sư chọn Matcha để tu tập.

Phân loại Matcha: Từ “nghi thức” đến “ẩm thực”

Phân biệt Matcha, Gyokuro, và Sencha: Ba “ngôi sao” của Trà Nhật

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa ba loại trà xanh cao cấp nhất của Nhật Bản. Cả ba đều là “trà xanh”, nhưng quy trình chế biến và cách thức thưởng thức hoàn toàn khác nhau, dẫn đến trải nghiệm sinh hóa khác biệt.

Chìa khóa để phân biệt chúng nằm ở 2 yếu tố: Che nắng (Shading) và Hình thức (Form).

Đặc Điểm Matcha (Mạt trà) Gyokuro (Ngọc Lộ) Sencha (Tiên trà)
Che nắng Có (Rất kỹ)

(20-30 ngày)

Có (Rất kỹ)

(20-30 ngày)

Không

(hoặc rất ít, tùy loại)

Nguyên liệu Lá Tencha (đã bỏ gân, cuống) Lá trà nguyên búp (giống Matcha) Lá trà nguyên búp
Hình thức Bột Siêu Mịn (Nghiền từ Tencha) Lá Trà (Cuộn hình kim) Lá Trà (Cuộn hình kim)
Cách dùng Đánh tan (Whisk)

(Uống cả lá)

Hãm (Steep)

(Pha ở 50-60°C)

Hãm (Steep)

(Pha ở 70-80°C)

Vị đặc trưng Umami (mạnh), Ngọt hậu, Kem (do uống cả lá) Umami (mạnh), Ngọt đậm, Vị “nước dùng” Tươi mát, Vị “cỏ”, Chát nhẹ

matcha-sieu-bot-khien-ca-the-gioi-me-man

Một bài viết toàn diện về Matcha phải làm rõ điều này. Không phải tất cả bột Matcha đều giống nhau, và thị trường có thể rất rối rắm. Về cơ bản, Matcha được chia làm 3 cấp độ, phân biệt bởi vụ thu hoạch, độ non của lá, và mục đích sử dụng.

Ceremonial Grade (Hạng nghi thức)

Đây là loại Matcha cao cấp nhất, quý giá nhất, đạt tiêu chuẩn để sử dụng trong các nghi lễ Trà Đạo Nhật Bản (Chanoyu).

  • Sản xuất: Nó được làm từ những lá Tencha non nhất (búp đầu tiên) của vụ thu hoạch đầu tiên (Ichibancha), thường được hái bằng tay. Quan trọng nhất, nó được nghiền bằng cối đá granite truyền thống – một quá trình cực kỳ chậm (chỉ tạo ra 30-40g bột mỗi giờ) để tránh phát sinh nhiệt làm hỏng hương vị.
  • Đặc điểm: Màu xanh ngọc bích rực rỡ, bột siêu mịn (như phấn rôm), hương thơm phức hợp, vị Umami bùng nổ, ngọt hậu sâu, và gần như không có vị đắng chát.
  • Sử dụng: Chỉ dùng để uống theo kiểu truyền thống (Usucha – trà mỏng, hoặc Koicha – trà đặc). Sẽ là một sự phung phí khủng khiếp nếu dùng loại này để làm bánh hay pha latte.

Premium Grade (Hạng cao cấp / Uống hàng ngày)

Sự thật là, tại Nhật Bản, 2 thuật ngữ chính thống nhất là “Hạng Nghi Thức” (Ceremonial) (để uống) và “Hạng Ẩm Thực” (Culinary) (để chế biến). Từ “Premium” (Cao Cấp) là một thuật ngữ marketing do các thương hiệu (đặc biệt là ngoài Nhật Bản) tạo ra. Nó không phải là một tiêu chuẩn chính thức của Nhật.

Tuy nhiên, nó lại là một thuật ngữ rất hữu ích để mô tả một “lỗ hổng” trên thị trường:

  • Sản xuất: Thường được làm từ lá của vụ thu hoạch đầu tiên nhưng là các lá già hơn một chút, hoặc từ vụ thu hoạch thứ hai. Chúng có thể được nghiền bằng máy (thay vì cối đá) để giảm giá thành.
  • Đặc điểm: Vẫn có màu xanh đẹp và vị Umami dễ chịu, nhưng sẽ không có độ “sâu” và phức hợp như Hạng Nghi Thức. Vị đắng chát có thể xuất hiện nhẹ.
  • Sử dụng: Đây là loại hoàn hảo cho việc uống “Usucha” (trà mỏng) hàng ngày (daily drinking) mà không quá “đau ví”. Nó cũng là lựa chọn tuyệt vời để pha Matcha latte cao cấp (nơi bạn muốn vị trà nổi bật hơn sữa).

Culinary Grade (Hạng Ẩm Thực)

Đây là loại Matcha được sản xuất với mục đích rõ ràng là làm nguyên liệu chế biến.

  • Sản xuất: Được làm từ các vụ thu hoạch sau (vụ thứ hai, thứ ba), lá trà già dặn hơn và được trồng ở phần thấp hơn của cây.
  • Đặc điểm: Màu xanh vẫn đẹp nhưng hơi sẫm hoặc ngả vàng. Vị trà mạnh mẽ, rõ ràng, và có vị đắng/chát rõ rệt. Vị đắng này là cần thiết để nó không bị “chìm” khi trộn với đường, sữa, và bột (ví dụ, làm bánh).
  • Sử dụng: Chỉ dùng để chế biến. Hoàn hảo cho Matcha latte, kem, bánh mochi, sô cô la. Nếu bạn dùng loại này để uống trực tiếp, nó sẽ khá gắt và đắng.

matcha-sieu-bot-khien-ca-the-gioi-me-man

Bản đồ các vùng trà xanh nổi tiếng nhất Nhật Bản. Trong đó, Kyoto (với Uji) được coi là “thánh địa” và là nơi sản sinh ra Matcha cấp nghi lễ, cùng với Fukuoka (Yame) và Shizuoka là những trung tâm sản xuất Matcha hàng đầu.

Bột Trà xanh (Green tea powder) vs. Bột Matcha: Sự nhầm lẫn “chết người”

Đây là một trong những hiểu lầm lớn nhất.

  • Bột Matcha: Phải được làm từ lá Tencha (đã được che nắng), bỏ gân, cuống, và được nghiền mịn.
  • Bột Trà Xanh: Đơn giản là lá trà xanh thông thường (như Sencha) không được che nắng, sau đó được nghiền (thường là cả gân lá) thành bột.

Kết quả là Bột Trà Xanh có màu vàng úa, vị đắng chát (do hàm lượng Catechin cao), giá rẻ hơn rất nhiều, và hoàn toàn không phải là Matcha.

Giải mã các tiêu chuẩn chứng nhận của Matcha Nhật Bản

Ngoài các thuật ngữ phân loại của ngành (Ceremonial/Culinary), chất lượng của Matcha cao cấp còn được bảo chứng bởi các con dấu chứng nhận chính thức. Khi tìm mua Matcha từ Nhật, bạn sẽ thường thấy các logo này, và chúng rất quan trọng:

  • 1. JAS (Japanese Agricultural Standard) – Tiêu chuẩn Nông nghiệp Nhật Bản:
    • Đây là con dấu hữu cơ “quốc nội” của Nhật Bản, tương đương với USDA Organic của Mỹ.
    • Ý nghĩa: Con dấu JAS Organic đảm bảo rằng trà được trồng và chế biến mà không sửg dụng thuốc trừ sâu hóa học, phân bón tổng hợp, hoặc biến đổi gen. Đây là một trong những chứng nhận hữu cơ uy tín và nghiêm ngặt nhất thế giới.
  • 2. ISO 22000 (An toàn Vệ sinh Thực Phẩm):
    • Đây là một tiêu chuẩn quốc tế (không chỉ riêng Nhật Bản) tập trung vào hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
    • Ý nghĩa: Một nhà máy Matcha đạt ISO 22000 có nghĩa là họ kiểm soát rủi ro ở mọi công đoạn, từ khâu xử lý lá Tencha đến khâu nghiền bột, đóng gói. Nó đảm bảo sản phẩm bạn nhận được là an toàn, không bị nhiễm khuẩn hay tạp chất.
  • 3. Organic (USDA, EU Organic…):
    • Ngoài JAS, các sản phẩm Matcha xuất khẩu thường sẽ có thêm các chứng nhận hữu cơ quốc tế như USDA (Mỹ) hoặc EU Organic (Châu Âu) để đảm bảo tuân thủ các quy định tại thị trường đó.

Tại sao chứng nhận hữu cơ (JAS/Organic) lại đặc biệt quan trọng với Matcha?

Vì khi uống Matcha, bạn đang “ăn” toàn bộ 100% lá trà. Với trà hãm (như Sencha), phần lớn thuốc trừ sâu (nếu có) sẽ nằm lại trên lá và bạn bỏ bã đi. Nhưng với Matcha, mọi thứ trên lá sẽ đi thẳng vào cơ thể bạn.

Do đó, việc lựa chọn Matcha có chứng nhận hữu cơ (đặc biệt là JAS) không chỉ là vì môi trường, mà còn là vì sự an toàn tuyệt đối cho sức khỏe của chính bạn.

Cách pha chế Matcha truyền thống (Usucha)

Để pha một tách Matcha Usucha (trà mỏng) cơ bản, bạn cần:

  1. Dụng cụ:
    • Chawan (Bát Trà): Bát gốm có lòng đủ rộng để đánh trà.
    • Chasen (Phới Tre): Dụng cụ quan trọng nhất để tạo bọt.
    • Chashaku (Thìa Tre): Để xúc bột Matcha.
  2. Các bước:
    • Làm nóng bát: Tráng Chawan bằng nước nóng để làm ấm bát, sau đó lau khô.
    • Rây bột (Quan trọng): Dùng 1-2 thìa Chashaku (khoảng 2g) Matcha rây qua một cái rây nhỏ cho vào bát. Bước này giúp bột tơi mịn và không bị vón cục.
    • Thêm nước: Rót khoảng 70ml nước nóng (khoảng 75-80°C, không bao giờ dùng nước sôi).
    • Đánh trà: Dùng Chasen, đánh nhanh tay theo hình chữ “W” hoặc “M” (không phải khuấy tròn). Đánh cho đến khi bọt mịn, dày nổi lên trên bề mặt.
    • Thưởng thức: Uống trực tiếp, và nên ăn kèm một miếng bánh ngọt wagashi (để cân bằng vị).

Kết luận

Từ một thức uống bị lãng quên ở Trung Quốc, Matcha đã du hành sang Nhật Bản và trở thành “trái tim” của một nền văn hóa. Nó là giao điểm hoàn hảo của Lịch sử (nghìn năm), Triết học (Thiền Tông), Nghệ thuật (Trà Đạo) và Khoa học (L-Theanine).

Khi bạn uống một tách Matcha, bạn đang thực hành “Hòa, Kính, Thanh, Tịch”. Bạn đang tiêu thụ 100% lá trà được nuôi dưỡng bởi bóng râm, giàu diệp lục và đầy ắp vị Umami.

Matcha không phải là một xu hướng (trend). Nó là một “Con Đường” (Đạo – Dō). Và tại ILOTA, chúng tôi tin rằng việc hiểu rõ con đường đó, từ lịch sử đến sinh hóa, chính là cách duy nhất để thực sự trân trọng giá trị đích thực của nó.

Tại ILOTA, chúng tôi theo đuổi triết lý “chỉn chu” và “khoa học” trong mọi sản phẩm, từ cà phê “may đo” đến các loại trà thượng hạng. Chúng tôi tin rằng hiểu biết sâu sắc là nền tảng của trải nghiệm tuyệt vời.

Một hành trình Matcha trọn vẹn không chỉ nằm ở kiến thức, mà ở trải nghiệm chạm tay vào đúng loại Matcha – được chế tác từ những vườn trà che bóng Ooishita và xay mịn bằng đá granit truyền thống. Nếu bạn muốn là một trong những người đầu tiên trải nghiệm hương vị umami thuần khiết và năng lượng tĩnh tại của trà đạo, hãy theo dõi chúng tôi để nhận thông báo sớm nhất!

 

ILOTA  – Xưởng sản xuất Cà phê & Trà

Địa chỉ: Biệt thự 3, ngõ 2A Chế Lan Viên, phường Đông Ngạc, Hà Nội.

Zalo: 0989 099 033 (Mr Thắng)

Website: ilota.vn

Facebook: ILOTA Coffee and Tea