Cuối năm 2025, khi bạn cầm trên tay một ly Cold Brew hay một tách Espresso nóng hổi, câu chuyện không còn chỉ dừng lại ở hương vị đậm đà hay lớp foam bồng bềnh. Một làn sóng mới đang âm thầm thay đổi toàn bộ ngành cà phê Việt Nam và thế giới, mang tên: Quy định EUDR.
Đối với thế hệ Gen Z – những người tiêu dùng thông thái và đầy trách nhiệm, “cà phê ngon” giờ đây phải đi kèm với “cà phê sạch”. Và chữ “sạch” ở đây không chỉ là vệ sinh an toàn thực phẩm, mà là “sạch” về nguồn gốc đất đai, minh bạch về môi trường. Hãy cùng ILOTA giải mã quy định EUDR – từ khóa nóng nhất ngành nông sản hiện nay – và lý do tại sao nó lại quan trọng với ly cà phê bạn uống mỗi sáng.
Cú sốc tuân thủ mang tên Quy định EUDR: Tại sao lại “nóng” vào cuối 2025?
Nếu như năm 2024 là giai đoạn khởi động, thì thời điểm cuối năm 2025 này chính là lúc “giờ G” đã điểm. Quy định EUDR (European Union Deforestation Regulation) – hay Quy định chống phá rừng của Liên minh Châu Âu – đã chính thức tạo ra một cuộc cách mạng thực sự.
Quy định EUDR là gì?
Hiểu một cách đơn giản nhất, quy định EUDR là một “luật chơi” mới cực kỳ nghiêm ngặt của thị trường Châu Âu. Luật này cấm nhập khẩu 7 nhóm mặt hàng (trong đó có cà phê) vào EU nếu quy trình sản xuất của chúng gây mất rừng hoặc suy thoái rừng.
Mốc thời gian “sinh tử” được đặt ra là ngày 31/12/2020. Tức là, bất kỳ hạt cà phê nào được trồng trên diện tích đất bị phá rừng sau ngày này sẽ bị cấm cửa hoàn toàn khỏi Châu Âu. Quy định EUDR không chấp nhận sự thỏa hiệp. Dù cà phê của bạn có ngon đến đâu, nếu nó đánh đổi bằng những cánh rừng, nó sẽ bị từ chối.
Tại sao Việt Nam đang “sốt vó” vì quy định này?
Bạn có biết khoảng 40% sản lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam (tương đương hàng tỷ USD) là đi vào thị trường EU? Đây là thị trường lớn nhất và khó tính nhất của chúng ta. Chính vì vậy, việc tuân thủ quy định EUDR không phải là một lựa chọn “thích thì làm”, mà là vấn đề sống còn của cả ngành nông nghiệp.
Đến cuối năm 2025, tác động của quy định này đã lan tỏa toàn diện đến chuỗi cung ứng sẽ có hiệu lực đầy đủ vào năm 2026. Các nhà xuất khẩu, các xưởng rang xay và cả những nông hộ tại Gia Lai, Đắk Lắk đang phải chạy đua với thời gian để thực hiện “báo cáo thẩm định” (due diligence). Áp lực từ quy định EUDR đang tạo ra một cú sốc tuân thủ, buộc ngành cà phê Việt Nam phải lột xác: Từ làm ăn manh mún sang chuyên nghiệp, minh bạch và số hóa hoàn toàn.
Quy định EUDR và cuộc cách mạng số hóa: Khi hạt cà phê có “định vị GPS”
Điểm thú vị và cũng là thách thức lớn nhất của quy định này nằm ở yêu cầu về dữ liệu. Đã qua rồi cái thời chúng ta chỉ biết cà phê đến từ “Việt Nam” hay “Buôn Mê Thuột” một cách chung chung.
Truy xuất nguồn gốc 4.0
Theo quy định EUDR, mỗi lô hàng cà phê khi cập cảng Châu Âu phải đi kèm với một bộ hồ sơ “căn cước công dân” chi tiết. Trong đó, quan trọng nhất là dữ liệu định vị địa lý (geolocation data). Điều này có nghĩa là từng mảnh vườn, từng thửa ruộng trồng cà phê của người nông dân phải được chấm tọa độ GPS chính xác lên bản đồ số.
Nhà nhập khẩu sẽ chồng dữ liệu GPS này lên bản đồ vệ tinh để soi chiếu. Nếu phát hiện lô đất đó trước năm 2020 là rừng, mà nay là rẫy cà phê, hệ thống sẽ báo đỏ ngay lập tức do vi phạm quy định EUDR.
Ảnh minh họa: Mô hình hóa khái niệm truy xuất nguồn gốc kỹ thuật số trong tương lai
Cơ hội kể chuyện (Storytelling) từ dữ liệu số
Nhìn ở góc độ tích cực, quy định EUDR đang thúc đẩy một cuộc cách mạng số hóa nông nghiệp chưa từng có. Tại ILOTA, chúng tôi nhìn nhận đây không phải là gánh nặng, mà là cơ hội để minh bạch hóa hành trình của hạt cà phê chuẩn EUDR.
Đây chính là tương lai mà ngành cà phê đang hướng tới và cũng là lộ trình mà ILOTA đang xây dựng. Dù việc quét mã QR để xem định vị vệ tinh (GPS) từng gốc cây hiện tại vẫn là một bài toán lớn của cả ngành xuất khẩu, nhưng tư duy minh bạch của quy định này đã trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho chúng tôi.
Tại ILOTA, chúng tôi không đợi đến khi có công nghệ phức tạp mới bắt đầu hành động. Chúng tôi thực hiện minh bạch hóa ngay từ bây giờ bằng việc cung cấp thông tin chi tiết về vùng trồng (như HTX Hàm Rồng – Gia Lai), độ cao và phương pháp sơ chế cụ thể trên từng gói sản phẩm. Quy định EUDR là động lực để chúng tôi nỗ lực hơn mỗi ngày, giúp người uống cà phê tại Hà Nội hay Sài Gòn không chỉ thưởng thức hương vị, mà còn cảm nhận được sự an tâm và trách nhiệm với vùng nguyên liệu cách đó hàng nghìn cây số.
Từ áp lực pháp lý đến xu hướng “Cà phê không phá rừng”
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra khốc liệt, người tiêu dùng Gen Z và Millennials đang ngày càng khắt khe hơn. Khái niệm “ngon” đang dần nhường chỗ cho khái niệm “bền vững”. Và quy định này chính là bộ lọc uy tín nhất để xác định đâu là thương hiệu thực sự có trách nhiệm.
Cà phê sạch theo đúng nghĩa đen
Trước đây, chúng ta hay nói “cà phê sạch” là không tẩm hóa chất, không trộn bột bắp. Nhưng với quy định EUDR, định nghĩa “sạch” được nâng lên một tầm cao mới: Sạch về pháp lý và Sạch về lương tâm môi trường. Một ly cà phê không phá rừng (deforestation-free coffee) là minh chứng cho việc bạn đang ủng hộ những mô hình canh tác bảo tồn thiên nhiên. Việc tuân thủ quy định EUDR giúp loại bỏ những sản phẩm gây hại cho lá phổi xanh của Trái đất ra khỏi chuỗi cung ứng.
Ảnh minh họa: Mô hình hóa khái niệm truy xuất nguồn gốc kỹ thuật số trong tương lai
Lợi thế cạnh tranh của các thương hiệu minh bạch
Các thương hiệu F&B tại Việt Nam đang bắt đầu nhận ra sức nặng của quy định EUDR trong chiến lược marketing. Việc dán nhãn “Tuân thủ EUDR” hay “Deforestation-free” sẽ trở thành một tấm hộ chiếu quyền lực. Khách hàng trẻ sẵn sàng trả giá cao hơn cho một ly cà phê mà họ biết chắc chắn rằng: “Để có ly cà phê này, không có cái cây nào trong rừng già bị đốn hạ”.
Đó là giá trị nhân văn mà quy định EUDR mang lại, vượt xa khỏi các văn bản luật khô khan. Cà phê bền vững Việt Nam đang dần định hình lại vị thế của mình trên bản đồ thế giới nhờ chính những quy chuẩn khắt khe này.
Thách thức của người nông dân trước làn sóng Quy định EUDR
Để có được những hạt cà phê đáp ứng quy định EUDR, người nông dân Việt Nam phải đối mặt với rất nhiều khó khăn. Chúng ta cần hiểu và chia sẻ điều này để trân trọng hơn giá trị của hạt cà phê trên tay.
Gánh nặng chi phí và thủ tục
Việc đo đạc, cắm mốc GPS cho từng mảnh vườn nhỏ lẻ (vốn là đặc thù của nông nghiệp Việt Nam) tốn rất nhiều nguồn lực. Để chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp theo yêu cầu của quy định EUDR, nhiều hộ nông dân phải rà soát lại giấy tờ từ hàng chục năm trước. Nếu không đáp ứng được quy định EUDR, họ sẽ bị loại khỏi chuỗi cung ứng xuất khẩu sang Châu Âu, buộc phải bán tháo cà phê với giá rẻ mạt cho các thị trường dễ tính hơn nhưng thiếu ổn định. Đây là rủi ro hiện hữu ngay trước mắt.
Vai trò của các đơn vị thu mua như ILOTA
Hiểu được áp lực của quy định EUDR, ILOTA không đứng ngoài cuộc. Chúng tôi không chỉ là người mua hàng, mà là người đồng hành. ILOTA ưu tiên hợp tác với các vùng trồng (như HTX tại Gia Lai, Sơn La) đã có quy hoạch rõ ràng, hỗ trợ nông dân trong việc chuẩn hóa quy trình canh tác để phù hợp với quy định EUDR. Chúng tôi tin rằng, tuân thủ quy định EUDR là cách duy nhất để bảo vệ sinh kế lâu dài cho người nông dân. Chỉ khi hạt cà phê của họ đi được đến những thị trường cao cấp nhất, đời sống của họ mới được cải thiện bền vững.
Cà phê chuẩn EUDR: Tương lai của ngành F&B Việt Nam 2026
Nhìn về năm 2026, quy định EUDR sẽ không còn là một “tin tức thời sự” mà sẽ trở thành “tiêu chuẩn bình thường mới”.
Sự đào thải khắc nghiệt
Sẽ có sự phân cực rõ rệt trên thị trường. Một bên là dòng cà phê chuẩn EUDR cao cấp, minh bạch, được các chuỗi lớn và khách hàng sành điệu săn đón. Một bên là dòng cà phê không rõ nguồn gốc, rủi ro cao, dần bị đẩy lùi về các phân khúc thấp. Các chủ quán cà phê (Business Owners) tại Việt Nam cũng cần cập nhật kiến thức về quy định EUDR.
Việc lựa chọn nguồn nguyên liệu đáp ứng quy định EUDR không chỉ giúp quán tránh rủi ro pháp lý trong tương lai (khi Việt Nam có thể áp dụng các luật tương tự) mà còn là câu chuyện truyền thông (storytelling) cực kỳ đắt giá để thu hút khách hàng.
Khát vọng Fine Robusta và EUDR
Dòng Fine Robusta của Việt Nam đang trỗi dậy mạnh mẽ. Và quy định EUDR chính là “ngọn gió đông” giúp đẩy con thuyền này đi xa hơn. Khi chúng ta chứng minh được với thế giới rằng: “Việt Nam không chỉ có Robusta ngon nhất, mà còn có quy trình canh tác Robusta bền vững nhất, tuân thủ chặt chẽ quy định EUDR nhất”, thì định kiến về cà phê giá rẻ sẽ bị xóa bỏ hoàn toàn.
Khi hạt cà phê được “may đo” hương vị riêng
Ở đâu đó ngoài kia, cà phê được rang hàng loạt theo cùng một công thức – nhanh, nhiều, tiện. Việc rang chúng theo cùng một cách cũng giống như việc dùng một cỡ áo cho tất cả mọi người vậy – sẽ không bao giờ vừa vặn và hoàn hảo. Nhưng tại ILOTA, chúng tôi tin rằng mỗi loại hạt cà phê, đến từ mỗi vùng đất khác nhau, đều mang trong mình một câu chuyện và một cá tính riêng biệt.
Đó là lý do Xưởng rang ILOTA ra đời, với một triết lý đơn giản: Trở thành một “nghệ nhân may đo” cho cà phê.
Và công việc của chúng tôi – những người thợ rang ở ILOTA Roastery – chính là lắng nghe câu chuyện ấy. Với chúng tôi , mỗi mẻ rang là một cuộc đối thoại. Không chỉ nhìn vào đồng hồ và nhiệt kế, chúng tôi lắng nghe tiếng nổ tí tách của hạt, cảm nhận hương thơm đang biến chuyển từng giây, và “trò chuyện” với từng hạt cà phê để tìm ra “điểm vàng” – nơi hương vị của hạt được bộc lộ một cách rực rỡ nhất.
Bằng hệ thống máy rang cao cấp nhập khẩu từ Thụy Sĩ (Buhler) và Hà Lan (Giesen), ILOTA áp dụng công nghệ rang khí nóng (Hot-air), cho phép kiểm soát chính xác từng thông số về nhiệt độ và thời gian. Nhờ vậy, những mẻ rang từ ILOTA luôn có chất lượng vượt trội và tính đồng nhất cao.
Đó chính là lý do chúng tôi gọi quy trình ấy là “rang may đo”. Không phải làm để cho khác biệt, mà làm để cho đúng bản chất.
ILOTA và tinh thần chuẩn bị: Mang tư duy toàn cầu về sân nhà
Tại ILOTA, dù chưa trực tiếp xuất khẩu sang thị trường Châu Âu khó tính, nhưng chúng tôi không cho phép mình dễ dãi. Chúng tôi xem quy định EUDR là một “thước đo tiêu chuẩn” để soi chiếu lại quy trình thu mua của mình.
Thay vì chạy theo sản lượng và giá rẻ bất chấp nguồn gốc, ILOTA kiên định chọn làm việc với các vùng trồng có lịch sử canh tác lâu đời và ổn định. Chúng tôi minh bạch thông tin về vùng trồng và quy trình sơ chế trên bao bì, để khách hàng hiểu rằng: Bạn không cần phải sang Châu Âu mới được thưởng thức những hạt cà phê được trồng và chế biến một cách có trách nhiệm. Chúng tôi đang nỗ lực từng ngày để chuẩn hóa dữ liệu, sẵn sàng cho một tương lai khi cà phê Việt Nam đường hoàng bước ra biển lớn.
Kết luận
Quy định EUDR có thể là những văn bản luật phức tạp dài hàng trăm trang tại Brussels (Bỉ), nhưng tác động của nó lại hiện hữu ngay trong tách cà phê bạn uống mỗi ngày tại Việt Nam.
Cuối năm 2025, việc lựa chọn một thương hiệu cà phê tuân thủ quy định này chính là một hành động bỏ phiếu cho tương lai. Bạn đang bỏ phiếu cho những cánh rừng được giữ lại, cho những người nông dân làm ăn chân chính và cho một ngành cà phê bền vững Việt Nam vươn tầm thế giới.
Đừng để việc thưởng thức cà phê trở thành gánh nặng cho thiên nhiên. Hãy cùng ILOTA đón đầu xu hướng, hiểu đúng về quy định EUDR và tự hào lan tỏa thông điệp về những hạt cà phê “sạch” – sạch từ nông trại đến tâm hồn.
Sự thay đổi bắt đầu từ nhận thức. Và nhận thức về quy định này chính là bước đầu tiên của hành trình “Uống cà phê có trách nhiệm”.
Bạn không cần phải đợi đến năm 2026 mới bắt đầu uống cà phê có trách nhiệm. Hãy cùng ILOTA ủng hộ những vùng trồng bền vững và trải nghiệm hương vị Cà phê Rang Mộc nguyên bản – nơi chất lượng được định nghĩa bằng sự minh bạch và sự tử tế với thiên nhiên.
[Khám phá Bộ sưu tập Cà phê Rang Mộc Nguyên chất của ILOTA]
ILOTA – Nhà rang Cà phê “May đo”
Địa chỉ: Biệt thự 3, ngõ 2A Chế Lan Viên, phường Đông Ngạc, Hà Nội.
Zalo: 0989 099 033 (Mr Thắng)
Website: ilota.vn
Facebook: ILOTA Coffee and Tea