Penny Universities là gì? Lịch sử quán cà phê Anh Quốc – “Internet” của Thế kỷ 17

Penny Universities là gì? Khám phá lịch sử quán cà phê Anh thế kỷ 17 – nơi chỉ với 1 xu, bạn có thể ngồi cùng các vĩ nhân.

Hãy tưởng tượng một nơi mà bạn chỉ cần trả 1 xu (Penny) phí vào cửa. Bên trong đó, bạn có thể: Cập nhật tin tức nóng hổi nhanh hơn cả báo giấy. Tranh luận trực tiếp với những bộ óc vĩ đại nhất (như Isaac Newton). Chốt những thương vụ triệu đô. Và trên tay luôn là một ly cà phê nóng hổi.

Đó không phải là một hội thảo Zoom, cũng không phải là Facebook Group. Đó là London thế kỷ 17, và những nơi đó được gọi là Penny Universities (Đại học một hào). Tại sao một quán cà phê lại được ví với Đại học? Tại sao nó lại khiến Vua Charles II lo sợ đến mức muốn đóng cửa? Hãy cùng ILOTA lật mở hồ sơ lịch sử này.

Penny Universities: Giảng đường “Một xu” & Cuộc cách mạng Cà phê London thế kỷ 17

Để hiểu về thuật ngữ “Penny Universities” (Trường Đại học Một xu), chúng ta cần ngược dòng thời gian trở về London những năm giữa thế kỷ 17. Đó là một thành phố đang cựa mình thức giấc sau những cơn say triền miên của rượu Ale và Gin, để bước vào một kỷ nguyên mới của sự tỉnh táo và trí tuệ: Kỷ nguyên Khai sáng (The Age of Enlightenment).

Trong bối cảnh ấy, những quán cà phê (Coffeehouses) đầu tiên xuất hiện không chỉ đơn thuần là nơi bán đồ uống, mà chúng đã trở thành những thánh đường của tri thức bình dân. Người đương thời gọi chúng bằng cái tên đầy kiêu hãnh pha chút châm biếm: Penny Universities.

Danh xưng độc đáo này bắt nguồn từ một thực tế vừa kinh tế, vừa mang tính xã hội sâu sắc:

Quyền năng của một đồng Penny

Vào thời điểm đó, chỉ với một đồng xu (penny) đặt lên quầy, bất kỳ ai – từ gã thương nhân, nhà thơ nghèo, cho đến các nhà khoa học lỗi lạc – đều có quyền bước qua cánh cửa gỗ sồi. Cái giá “một xu” ấy không chỉ mua được một bát cà phê đen nóng hổi, đậm đà (thứ được ví là “máu đen của sự thông thái”), mà quan trọng hơn, nó là tấm vé thông hành vào thế giới của tin tức và tranh biện. Không cần học phí đắt đỏ, không cần gia thế, chỉ cần một xu để gia nhập.

Giảng đường không bục giảng

Người ta truyền tai nhau rằng: “Tại quán cà phê, bạn có thể trở thành một học giả nhanh hơn cả khi mài đũng quần ở Cambridge hay Oxford.” Điều này hoàn toàn có cơ sở. Tại đây, không khí không nồng nặc mùi men rượu làm tê liệt thần kinh như trong các quán rượu (Alehouse) truyền thống. Thay vào đó là mùi thơm hăng của thuốc lá, mùi cà phê rang cháy và sự tỉnh táo đến lạ thường của chất caffeine.

Trong làn khói mờ ảo, những tờ báo (newsletters) mới nhất được truyền tay nhau đọc lớn tiếng. Những cuộc tranh luận nổ ra gay gắt nhưng đầy trí tuệ về mọi chủ đề: từ biến động chính trị hoàng gia, những phát kiến khoa học của Isaac Newton, cho đến giá cả thương mại của các chuyến tàu viễn dương. Đây chính là nơi thông tin được dân chủ hóa. Một người thợ thủ công có thể ngồi cạnh một quý tộc, và nếu lập luận của anh ta sắc bén hơn, anh ta sẽ là người chiến thắng.

Hơn cả một quán nước, đó là một thể chế

Sự ra đời của “Đại học Một xu” chính là lời giải hoàn hảo cho cơn khát kết nối của xã hội Anh đương thời. Nó đánh dấu sự chuyển dịch văn hóa từ những không gian tăm tối, say sưa sang những không gian sáng sủa, tỉnh táo của tư duy logic. Chính từ những chiếc bàn gỗ tại các “Trường đại học” bình dân này, các tổ chức vĩ đại như thị trường bảo hiểm Lloyd’s of London hay Hiệp hội Hoàng gia Anh đã được thai nghén và hình thành.

Vì vậy, gọi chúng là “Trường Đại học Một xu” không hề là sự khoa trương, mà là sự tôn vinh cho một thời kỳ vàng son nơi cà phê và tri thức cùng nhau thăng hoa.

Bối cảnh lịch sử: Khi “Thứ nước đen” đổ bộ Xứ Sương Mù

Để thấu hiểu trọn vẹn khái niệm Penny Universities, chúng ta không thể không nhìn lại khoảnh khắc định mệnh khi hương cà phê lần đầu tiên len lỏi vào những con phố ẩm ướt của London, thay đổi mãi mãi nhịp đập của thành phố này.

Từ quán cà phê đầu tiên của Pasqua Rosée

Câu chuyện bắt đầu vào năm 1652, tại một con hẻm nhỏ mang tên St. Michael’s Alley (Cornhill). Pasqua Rosée, một người hầu gốc Hy Lạp, đã làm một điều chưa từng có tiền lệ: ông dựng lên một gian hàng nhỏ và bán thứ nước uống đen đặc, nóng hổi đến từ phương Đông.

Sự xuất hiện của quán cà phê này giống như một gáo nước lạnh tạt vào khuôn mặt đang ngái ngủ của London. Thời bấy giờ, nguồn nước ô nhiễm khiến người dân buộc phải uống bia (ale) hoặc rượu gin từ sáng đến tối để giải khát. Cả thành phố triền miên trong trạng thái nửa tỉnh nửa say.

Trái ngược hoàn toàn, thứ nước của Rosée mang lại sự tỉnh táo kỳ lạ. Nó xua tan cơn buồn ngủ, kích thích thần kinh và giúp trí óc trở nên minh mẫn. Tin đồn lan nhanh như lửa gặp gió: Có một loại nước giúp các thương nhân tính toán sổ sách không sai một xu, và giúp các nhà triết học tư duy sắc bén như lưỡi dao.

Chân dung Pasqua Rosée

Cơn sốt “Vàng đen” và sự bùng nổ ngoài sức tưởng tượng

Không còn là sự tò mò nhất thời, cà phê nhanh chóng trở thành một phần thiết yếu của đời sống đô thị. Chỉ trong vòng vài thập kỷ ngắn ngủi sau đó (giai đoạn Phục Hưng – Restoration), số lượng quán cà phê tại London tăng lên với tốc độ chóng mặt. Đến năm 1675, các sử gia ước tính có đến hơn 3.000 quán cà phê hoạt động nhộn nhịp tại London.

Chúng mọc lên khắp nơi, từ những con hẻm nhỏ tối tăm ám mùi than đá cho đến những khu phố sầm uất sát vách Sàn giao dịch Hoàng gia (Royal Exchange). Điều thú vị là mỗi quán cà phê dần hình thành một “cá tính” riêng, phân hóa theo từng nhóm khách hàng:

• Quán gần cảng là nơi tụ tập của các chủ tàu và nhà buôn.

• Quán khu Covent Garden là thánh địa của các nhà văn, nhà thơ và kịch tác gia (như quán Will’s Coffee House nổi tiếng).

• Quán khu tài chính là nơi khai sinh ra các bản hợp đồng bảo hiểm và chứng khoán.

Góc nhìn từ ILOTA: Hương vị của lịch sử

Nếu bạn tò mò hương vị cà phê mà các vĩ nhân như Isaac Newton hay Samuel Pepys từng uống có giống ly Specialty Coffee ngày nay không, thì câu trả lời là: Rất khác biệt.

Dưới lăng kính chuyên môn của ILOTA, cà phê thế kỷ 17 sở hữu những đặc tính “nguyên thủy” sau:

• Kỹ thuật rang: Hạt cà phê thường bị rang rất đậm, thậm chí là rang cháy (Dark/Burnt Roast). Đây là cách duy nhất để che giấu các khuyết điểm do quá trình vận chuyển đường biển dài ngày và điều kiện bảo quản kém thời bấy giờ.

• Cách pha chế: Người Anh thời đó học theo phong cách Thổ Nhĩ Kỳ. Cà phê được xay mịn và đun sôi (decoction) trực tiếp trong nước.

• Hương vị: Nước cà phê thành phẩm thường lợn cợn bã, có vị đắng gắt, đậm và ám khói.

Tuy nhiên, đừng vội đánh giá thấp nó. Chính vị đắng mạnh mẽ và hàm lượng caffeine cao ngất ngưởng trong những tách cà phê đen kịt ấy đã đóng vai trò là “nhiên liệu” đốt cháy sự trì trệ, thúc đẩy cuộc Cách mạng Khai sáng bùng nổ tại Anh.

Hương vị cà phê ngày nay đã tiến hóa rất xa nhờ sự cải tiến trong khoa học chế biến. Để hiểu rõ cách thức sơ chế ảnh hưởng thế nào đến độ sạch và hương vị của tách cà phê bạn uống mỗi sáng, mời bạn tham khảo bài viết chuyên sâu: [Các phương pháp sơ chế cà phê] của chúng tôi.

Điều gì làm nên danh tiếng “Penny Universities”?

Điều gì khiến một quán bán nước giải khát đơn thuần lại được hậu thế tôn vinh ngang hàng với những trường đại học danh giá? Câu trả lời không nằm ở hương vị đồ uống, mà nằm ở “Luật lệ của quán cà phê” (The Rules and Orders of the Coffee House – 1674) – một bản quy tắc ứng xử đã phá vỡ mọi định kiến xã hội thời bấy giờ.

Dưới đây là 3 đặc điểm cốt lõi đã biến những nơi này thành thánh đường của tri thức:

Một sự bình đẳng “Hiếm có”

Trong một xã hội Anh thế kỷ 17, nơi giai cấp được phân chia rạch ròi qua từng bộ trang phục hay tước hiệu, thì Penny Universities là một “vùng tự do” ngoại lệ đến mức chấn động.

Quy tắc tại đây rất rõ ràng: “Gentry, tradesmen, all are welcome here, and none dare pretend to the top place” (Tạm dịch: Dù là quý tộc hay thương nhân, tất cả đều được chào đón, và không ai được phép đòi ngồi chỗ trên).

Tại những chiếc bàn dài bằng gỗ sồi, không có chỗ dành riêng cho người có địa vị. Một người thợ thủ công lấm lem bụi than hoàn toàn có quyền ngồi cạnh một Bá tước, tranh luận sòng phẳng với một nhà triết học, miễn là anh ta trả đủ 1 penny và cư xử lịch thiệp. Quy tắc bất thành văn được khắc cốt ghi tâm: “Khi bước qua cánh cửa này, mọi tước hiệu đều phải để lại bên ngoài.”

“Internet” Của Thế Kỷ 17

Nếu bạn muốn hình dung Penny Universities là gì trong mắt một người đương thời, hãy tưởng tượng nó là một tòa soạn báo khổng lồ kết hợp với mạng xã hội thời sơ khai.

Trước khi báo in trở nên phổ biến và rẻ tiền, quán cà phê chính là trung tâm đầu não của thông tin. Giá của một tách cà phê đã bao gồm quyền được đọc tất cả các tờ báo (gazettes) và bản tin (newsletters) có trong quán.

Không khí tại đây luôn sôi sục. Các “Runners” (người đưa tin) chạy đôn đáo từ quán này sang quán khác để cập nhật tin tức nóng hổi nhất: từ diễn biến các cuộc chiến tranh, giá cả hàng hóa tại cảng, cho đến những vụ bê bối trong hoàng gia. Khách hàng không chỉ đến để uống, họ đến để “nạp dữ liệu”. Ai nắm được tin tức tại quán cà phê sớm nhất, người đó nắm giữ lợi thế trên thương trường và chính trường.

Sự tỉnh táo của một thời đại mới

Trước khi cà phê đến, người Anh uống bia (Ale) và rượu gin thay nước lọc vì nguồn nước quá ô nhiễm. Kết quả là cả xã hội thường xuyên chìm trong trạng thái lơ mơ, say xỉn và trì trệ tại các quán rượu (Taverns).

Sự xuất hiện của quán cà phê đã tạo ra một cuộc “cách mạng tỉnh thức”. Cà phê được ví là liều thuốc giải độc cho thói nghiện rượu của quốc gia. Sự chuyển dịch từ chất ức chế thần kinh (cồn) sang chất kích thích thần kinh (caffeine) đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt xã hội.

Thay vì những cuộc ẩu đả hay cờ bạc trong cơn say, người ta tìm đến cà phê để có được sự minh mẫn (Sobriety). Chính sự tỉnh táo này đã thúc đẩy năng suất lao động, khơi dậy những tư duy sắc bén và đặt nền móng cho những phát minh khoa học cũng như các mô hình kinh tế vĩ đại sau này.

Di sản vĩ đại: Những đế chế sinh ra từ tách cà phê 1 Xu

Sẽ là một thiếu sót lớn khi bàn về Penny Universities mà chỉ dừng lại ở những câu chuyện phiếm. Thực tế, sức mạnh của mô hình này nằm ở kết quả mà nó tạo ra. Ít ai ngờ rằng, nền móng của hệ thống tài chính và khoa học phương Tây hiện đại lại không được xây dựng trong các tòa nhà hành chính uy nghiêm, mà được “thai nghén” ngay trên những chiếc bàn gỗ sờn cũ, bên cạnh những tách cà phê đen đặc.

Dưới đây là 3 minh chứng hùng hồn nhất cho thấy: Cà phê đã kiến tạo thế giới hiện đại như thế nào.

Lloyd’s of London: Từ quán cà phê đến đế chế bảo hiểm hàng hải

Vào năm 1688, bên bờ sông Thames lộng gió và nồng nặc mùi hắc ín, Edward Lloyd đã mở một quán cà phê nhỏ. Ông không bán bảo hiểm, ông bán không gian và sự thông tin.

Quán của Lloyd trở thành điểm tập kết của giới thủy thủ, các chủ tàu và thương nhân buôn hàng viễn dương. Tại đây, trong lúc nhâm nhi tách cà phê nóng để xua tan cái lạnh ẩm ướt của London, họ trao đổi những thông tin sống còn: tin tức về bão tố, hải trình an toàn và nguy cơ cướp biển. Dần dần, các thương nhân bắt đầu cam kết chia sẻ rủi ro cho các chuyến hàng ngay tại bàn cà phê.

Edward Lloyd, với sự nhạy bén của mình, đã bắt đầu niêm yết các bản tin hàng hải lên tường (tiền thân của tờ Lloyd’s List nổi tiếng). Từ đó, quán cà phê này chính thức trở thành sàn giao dịch bảo hiểm đầu tiên và lớn nhất thế giới: Lloyd’s of London – nơi định đoạt vận mệnh của hàng vạn con tàu trên khắp đại dương cho đến tận ngày nay.

LLoyd’s Coffee House – 1988

Hiệp hội Hoàng gia (The Royal Society): Nơi khoa học thăng hoa

Nếu Lloyd’s là thánh địa của thương nhân, thì quán cà phê The Grecian (khu Strand) lại là “phòng thí nghiệm mở” của các bộ óc vĩ đại nhất thời đại.

Các thành viên của Hiệp hội Hoàng gia Anh, bao gồm cả những cái tên huyền thoại như Isaac Newton, Edmond Halley hay Hans Sloane, thường xuyên “đóng đô” tại đây. Họ không đến để giải trí, họ đến để tranh biện.

Giai thoại nổi tiếng nhất kể lại rằng: Chính tại một bàn cà phê, cuộc tranh luận nảy lửa giữa ba nhà khoa học Halley, Wren và Hooke về sự chuyển động của các hành tinh đã dẫn đến một vụ cá cược. Để giải quyết vụ cá cược này, Edmond Halley đã tìm đến Newton, thúc giục ông viết nên tác phẩm để đời Principia Mathematica – nền tảng của vật lý cổ điển. Có thể nói không ngoa rằng, “Đại học Một xu” chính là vườn ươm, nơi các ý tưởng khoa học điên rồ nhất được mổ xẻ và vươn mình trở thành chân lý.

Hiệp hội Hoàng gia (The Royal Society) thế kỷ 17

Sàn giao dịch chứng khoán London: Sự hỗn loạn có tổ chức

Trước khi có những tòa nhà chọc trời tại khu Canary Wharf, thị trường chứng khoán London đã ra đời trong sự ồn ào và khói thuốc của quán cà phê Jonathan’s Coffee House.

Vào cuối thế kỷ 17, các nhà môi giới chứng khoán (stock-jobbers) bị đuổi khỏi Sàn giao dịch Hoàng gia (Royal Exchange) vì thói quen la hét, chen lấn và cư xử thiếu chuẩn mực của họ. Không còn chốn dung thân, họ kéo nhau về quán Jonathan’s.

Tại đây, một trật tự mới được thiết lập. Mỗi bàn cà phê biến thành một quầy giao dịch. Những tờ giấy ghi nợ, cổ phiếu công ty Đông Ấn hay trái phiếu chính phủ được trao tay nhau liên tục bên cạnh ly cà phê. Chính tại Jonathan’s, bảng niêm yết giá chứng khoán đầu tiên được treo lên, đánh dấu sự khởi đầu của London Stock Exchange (LSE). Cà phê chính là chất xúc tác giữ cho những cái đầu nóng này tỉnh táo trong các cuộc đấu trí về tiền bạc.

Đám đông dưới sảnh Sàn Giao dịch Chứng khoán London

Quán Rượu và Quán Cà Phê thế kỷ 17

Để bạn dễ hình dung sự khác biệt văn hóa mà Penny Universities mang lại, ILOTA đã tổng hợp bảng so sánh dưới đây. Đây là minh chứng rõ nét cho sự chuyển mình của xã hội Anh.

Lưu ý từ ILOTA: Bảng so sánh trên cho thấy vai trò của Caffeine không chỉ là một chất hóa học, mà là một chất xúc tác xã hội.

Tại sao “Đế chế” Penny Universities sụp đổ?

Nếu câu trả lời cho Penny Universities là gì đã rực rỡ và huy hoàng đến thế, thì tại sao ngày nay, khi nhắc đến nước Anh, thế giới lại hình dung ra những buổi tiệc Trà chiều (High Tea) thanh tao thay vì những quán cà phê ồn ào?

Không có đế chế nào tồn tại mãi mãi. Vào cuối thế kỷ 18, mô hình “Đại học Một xu” dần lụi tàn và nhường ngôi vương cho văn hóa Trà. Đây không phải là một sự sụp đổ bất ngờ, mà là một cuộc chuyển giao quyền lực thầm lặng do 3 nguyên nhân lịch sử cốt tử:

Sự trỗi dậy của trà & “Quyền lực mềm”

Kẻ thù lớn nhất của cà phê không phải là rượu, mà là Trà. Khi Công ty Đông Ấn Anh (British East India Company) mở rộng quyền lực tại châu Á, trà bắt đầu đổ bộ vào Anh với số lượng khổng lồ. Từ một món hàng xa xỉ, trà trở nên rẻ hơn và dễ tiếp cận hơn với mọi tầng lớp.

Nhưng quan trọng hơn cả là yếu tố giới tính. Trong khi quán cà phê là “vương quốc của đàn ông” nơi phụ nữ hiếm khi lui tới, thì trà lại được các quý bà và giới quý tộc nữ nhiệt liệt chào đón ngay tại phòng khách gia đình. Trà dễ pha chế, hương vị thanh tao, và trở thành biểu tượng của sự sang trọng, ấm cúng. Dần dần, thói quen xã hội dịch chuyển từ việc ra quán tranh luận (Public Sphere) sang việc thưởng trà tại gia (Private Sphere).

Khi “Một xu” là không đủ: Sự phân hóa giai cấp

Sự bình đẳng – linh hồn của Penny Universities – cuối cùng lại chính là thứ giết chết nó. Khi quán cà phê trở nên quá phổ biến, giới thượng lưu và trí thức bắt đầu cảm thấy phiền toái vì sự ồn ào và hỗn tạp của đám đông bình dân. Họ không còn muốn ngồi chung bàn với những gã thợ may hay những kẻ đưa tin nữa.

Hệ quả là các quán cà phê nổi tiếng dần biến đổi thành các Câu lạc bộ Quý ông (Gentlemen’s Clubs) khép kín (như White’s hay Boodle’s). “Luật lệ một xu” bị xóa bỏ, thay vào đó là phí thành viên đắt đỏ và quy chế bầu chọn nghiêm ngặt. Cánh cửa gỗ sồi từng mở rộng cho tất cả mọi người nay đóng sầm lại, chấm dứt kỷ nguyên dân chủ của cà phê.

Cà phê thời đó… Thực sự “Dở tệ”

Chúng ta cần thành thật với lịch sử: Cà phê thế kỷ 18 ở Anh có chất lượng rất tồi. Hạt cà phê thường bị rang cháy đen để bảo quản lâu, nước pha ra loãng toẹt hoặc đắng gắt như thuốc. Một nhà văn thời đó từng mỉa mai nó giống như “nước rửa bát hay nước cống”.

Trong khi đó, trà với sự kết hợp của đường và sữa (những thứ ngày càng rẻ hơn) lại mang đến một trải nghiệm vị giác ngọt ngào và dễ chịu hơn hẳn. Đứng trước sự lựa chọn giữa một ly “nước than đắng ngắt” và một tách trà sữa thơm ngon, khẩu vị của người Anh đã vĩnh viễn thay đổi.

“Cuộc chiến giới tính” bên tách cà phê: Khi Phụ nữ Anh tuyên chiến (1674)

Lịch sử của những “Đại học Một xu” (Penny Universities) tại Anh Quốc không chỉ tỏa hương thơm ngào ngạt của tri thức và sự tỉnh táo. Ẩn sau lớp khói thuốc và mùi cà phê rang cháy của thế kỷ 17 là một làn sóng phẫn nộ từ hậu phương – nơi những người phụ nữ bị bỏ lại phía sau cánh cửa gia đình.

Dựa trên tài liệu gốc “The Women’s Petition Against Coffee” (Bản kiến nghị của Phụ nữ chống lại Cà phê) ra đời năm 1674, chúng ta thấy một bức tranh xã hội đầy biến động, nơi hạt cà phê bé nhỏ trở thành “kẻ thù” của hạnh phúc lứa đôi.

Bản kiến nghị của Phụ nữ chống lại Cà phê – 1674

Sự độc quyền của phái mạnh

Vào những năm 1670, London bùng nổ với hàng ngàn quán cà phê. Các quán cà phê Anh (Penny Universities) được coi là thánh địa của nam giới – nơi họ chỉ cần bỏ ra 1 xu (penny) để được uống cà phê, đọc báo và tranh luận mọi thứ từ chính trị đến triết học. Tuy nhiên, chốn thiên đường này có một luật bất thành văn: “No Women Allowed” (Phụ nữ không được phép vào), trừ khi họ là người phục vụ.

Hệ quả là, các ông chồng Anh Quốc thời bấy giờ dường như “định cư” luôn tại quán. Họ bỏ bê công việc kinh doanh, quên mất giờ về nhà, và để mặc những người vợ mòn mỏi chờ đợi trong sự lạnh lẽo.

Cáo buộc về sự “Héo hon”

Đỉnh điểm của sự phẫn nộ là sự ra đời của bản kiến nghị năm 1674. Với giọng văn vừa chua cay, vừa hài hước, những người phụ nữ đã tấn công trực diện vào tác động sinh lý của loại “nước đen đắng ngắt” này.

Họ lập luận rằng, cà phê đang đánh cắp đi sự cường tráng của đàn ông Anh Quốc. Trong mắt họ, người đàn ông Anh vốn dĩ mạnh mẽ như những cây sồi già (Old English Oak), nay lại trở nên yếu ớt và thụ động. Bản kiến nghị có đoạn mô tả đầy hình tượng:

“Cà phê làm cho chồng của chúng tôi trở nên vô dụng, khô quắt như những hạt đậu rang cháy. Họ trở về nhà với cái đầu rỗng tuếch nhưng cái lưỡi thì liến thoắng không ngừng… Thứ nước đen ngòm, đắng nghét và hôi hám ấy đã làm ‘héo mòn’ dòng máu Ăng-lê vĩ đại.”

Nghịch lý của sự tỉnh táo

Điều thú vị nhất trong bản kiến nghị này là cách phụ nữ nhìn nhận tác dụng của Caffeine. Trong khi ngày nay chúng ta biết Caffeine giúp tỉnh táo và tăng năng lượng, thì phụ nữ thế kỷ 17 lại tin rằng tính chất “khô và nóng” (theo thuyết Thể dịch) của cà phê đã sấy khô “độ ẩm thiết yếu” của đàn ông, dẫn đến chứng… bất lực.

Họ chế giễu rằng đàn ông ở quán cà phê thì hùng hồn bàn chuyện thế giới, nhưng khi về đến giường ngủ thì lại “ngã gục như những kẻ bại trận”, chỉ còn lại sự mệt mỏi và thờ ơ. Hạt cà phê bị buộc tội là tác nhân biến những người chồng thành những kẻ chỉ biết “buôn chuyện” (gossip) – một thói xấu mà trước đây xã hội thường gán cho phụ nữ.

Cái kết của lịch sử

Dù bản kiến nghị này mang đậm tính trào phúng và có thể được viết bởi những nhà văn châm biếm thời đó, nó đã phản ánh chính xác nỗi lo âu về sự thay đổi cấu trúc gia đình. Cà phê không chỉ là một thức uống; nó là tác nhân tách người đàn ông ra khỏi không gian gia đình truyền thống để bước vào không gian công cộng.

Phải mất một thời gian dài sau đó, khi văn hóa Trà (Tea) lên ngôi và các Vườn Trà (Tea Gardens) cho phép cả nam lẫn nữ tham gia, sự “căng thẳng giới tính” bên tách đồ uống nóng mới thực sự được xoa dịu.

Kết luận

Hành trình giải mã “Penny Universities là gì” đưa chúng ta đi từ những con hẻm sương mù của London thế kỷ 17 đến những không gian làm việc hiện đại ngày nay.

Những quán cà phê ấy không chỉ là những địa điểm trong sách sử. Chúng là tượng đài cho khát vọng tri thức, là minh chứng cho thấy một không gian bình đẳng và một tách cà phê chất lượng có thể thay đổi vận mệnh của cả một quốc gia như thế nào.

Ngày nay, khi bạn bước vào một không gian yên tĩnh, mở laptop lên và nhâm nhi tách cà phê để bắt đầu công việc, bạn đang âm thầm tiếp nối truyền thống của những vĩ nhân như Isaac Newton hay những thương nhân lỗi lạc năm xưa. Bạn đang tham gia vào dòng chảy bất tận của sự sáng tạo.

Chỉ có một điều khác biệt lớn: Bạn may mắn hơn họ rất nhiều. Thay vì phải chịu đựng thứ nước đen đắng gắt, ám khói và pha trộn tạp chất của thế kỷ 17, bạn đang sống trong kỷ nguyên vàng của Specialty Coffee. Bạn có quyền được thưởng thức những nốt hương hoa quả tinh tế, vị chua thanh tao và hậu vị ngọt ngào từ những hạt cà phê được “may đo” chuẩn xác.

Đừng để những câu chuyện lịch sử chỉ nằm im trên trang giấy. Hãy để hương vị cà phê đích thực từ ILOTA đánh thức những ý tưởng đang ngủ quên trong bạn.

Khám phá ngay Bộ sưu tập cà phê rang mộc của ILOTA tại đây – Nơi một tách cà phê ngon không chỉ giúp bạn tỉnh táo, nó giúp bạn tạo nên lịch sử của riêng mình.

ILOTA – Nhà rang Cà phê “May đo” 

Địa chỉ: Biệt thự 3, ngõ 2A Chế Lan Viên, phường Đông Ngạc, Hà Nội.

Zalo: 0989 099 033 (Mr Thắng)

Website: ilota.vn

Facebook: ILOTA Coffee and Tea