Kiến thức, Sản xuất trà, Trà, Trà Đặc sản

Thu hái Trà Shan Tuyết: Huyền thoại “Trà ngậm sương” ngủ yên trên đỉnh Tây Côn Lĩnh

Giữa đại ngàn Đông Bắc, khi màn đêm vẫn còn bao phủ những đỉnh núi đá tai mèo sắc nhọn, có một cuộc hành trình thầm lặng đã bắt đầu. Đó không phải là những nông trường trà xanh mướt, thẳng tắp nơi máy móc có thể dễ dàng đi lại. Đó là hành trình thu hái Trà Shan Tuyết – một cuộc “săn tìm” đúng nghĩa giữa rừng già, nơi con người phải đối mặt với cái lạnh thấu xương, độ cao ngàn mét và những thân cây cổ thụ rêu phong.

Nếu trà Oolong là kết quả của sự chăm bón kỹ lưỡng, thì Trà Shan Tuyết là món quà của sự sinh tồn khắc nghiệt. Sinh ra từ đá núi, uống nước từ mây ngàn, những búp trà cổ thụ chỉ chịu “trao hương” cho những ai dám leo lên ngọn cây cao vút để thu hái thủ công. Hãy quên đi những đồi chè thoai thoải, hành trình tìm kiếm hương vị Shan Tuyết đích thực chông gai và kỳ vĩ hơn bạn tưởng rất nhiều!

Tại ILOTA, chúng tôi không gọi đó là canh tác, chúng tôi gọi đó là sự chinh phục. Nếu trà Oolong đại diện cho sự tỉ mỉ của bàn tay con người trong nông nghiệp, thì thu hái Trà Shan Tuyết lại là câu chuyện về sự khiêm nhường của con người trước sự vĩ đại của Mẹ Thiên Nhiên.

Tây Côn Lĩnh và thánh địa của những cây trà “ngủ quên”

Để hiểu được sự khắc nghiệt của việc thu hái Trà Shan Tuyết, trước tiên ta phải hiểu nơi chúng sinh sống. Không nằm ở những vùng đồi thấp dễ dàng tiếp cận, Trà Shan Tuyết đích thực thường ẩn mình trên những dải núi cao trên 1.200m so với mực nước biển, nơi quanh năm mây mù bao phủ. Trong đó, Trà cổ thụ Tây Côn Lĩnh được xem là “vua” của các vùng trà, với những cây trà hàng trăm năm tuổi cắm rễ sâu vào lòng đất mẹ, uống sương trời và hít khí núi.

Khác với những đồi chè công nghiệp thấp lè tè, Shan Tuyết Hà Giang là những cây thân gỗ cao lớn, tán rộng, thân bọc đầy địa y trắng xóa – dấu ấn của thời gian. Việc thu hái Trà Shan Tuyết ở đây không dành cho những người yếu tim. Người hái trà phải leo lên những cành cây cao vút, chênh vênh giữa vách núi. Chính địa hình hiểm trở này đã tạo nên “nội chất” mạnh mẽ cho cây trà, nhưng cũng đặt ra thách thức cực đại cho quy trình thu hái Trà Shan Tuyết.

Tìm hiểu thêm: Để hiểu rõ hơn về phân bố địa lý của loài cây quý này, bạn có thể tham khảo bài viết chi tiết của chúng tôi: [Cây trà Shan Tuyết: Nguồn gốc và “bản đồ” trà cổ thụ.]

Huyền thoại “Trà ngậm sương”: Tại sao phải thu hái Trà Shan Tuyết trước bình minh?

Trong giới sành trà, có một giai thoại về “Trà ngậm sương” – loại trà được cho là hội tụ tinh hoa của trời đất. Nhưng dưới góc độ chuyên môn của ILOTA, đây không chỉ là huyền thoại, mà là khoa học về thực vật, quy định khắt khe giờ giấc thu hái Trà Shan Tuyết.

Giấc ngủ của búp trà

Người H’Mông bản địa tin rằng, búp trà ngon nhất là búp “chưa nhìn thấy mặt trời”.

Khoa học về trà chỉ ra rằng, thời điểm vàng để thu hái Trà Shan Tuyết là vào sáng sớm khi ánh nắng mặt trời chưa gay gắt (trước 9h sáng). Lúc này, búp trà vừa trải qua một đêm nghỉ ngơi, tích tụ hàm lượng Axit Amin cao nhất (tạo vị ngọt hậu và hương thơm), chưa bị quang hợp chuyển hóa mạnh thành vị chát đắng.

Dù dân gian gọi là “trà ngậm sương” để chỉ sự tinh khiết, nhưng về mặt kỹ thuật, những người thợ lành nghề thường chọn thời điểm sương vừa tan hoặc phải xử lý làm héo ngay lập tức để đảm bảo búp trà khô ráo, giữ trọn hương vị nguyên bản mà không bị hấp hơi do độ ẩm thừa.

thu-hai-tra-shan-tuyet

Cuộc đua với ánh sáng khi thu hái Trà Shan Tuyết

Những cô gái H’Mông phải thức dậy khi sương muối còn phủ trắng rừng già. Họ đốt đuốc, men theo những lối mòn dốc đứng để bắt đầu công việc thu hái Trà Shan Tuyết. Bàn tay họ tê cóng trong cái lạnh âm độ của vùng cao, nhưng thao tác vẫn phải cực kỳ chuẩn xác và nhẹ nhàng.

Nếu bỏ lỡ khung giờ vàng này, búp trà sau khi mặt trời lên sẽ “tỉnh giấc”, hương vị sẽ kém đi phần thanh khiết. Chính sự khắt khe về thời điểm thu hái Trà Shan Tuyết này đã tạo nên sự khác biệt trời vực giữa dòng trà hoang dã của ILOTA và các loại trà thu hoạch bằng máy móc đại trà.

thu-hai-tra-shan-tuyet

Gian nan hành trình thu hái Trà Shan Tuyết: Đánh đổi bằng mồ hôi và máu

Hãy tưởng tượng bạn đang đứng dưới gốc một cây cổ thụ cao 10 mét, thân cây trơn trượt vì rêu mốc, bên dưới là vực sâu, và bạn phải leo lên đó bằng tay không để hái từng búp trà bé xíu. Đó chính là thực tế của việc thu hái Trà Shan Tuyết.

Kỹ thuật “Hái mây”

Người ta ví von việc thu hái Trà Shan Tuyết là “hái mây”, bởi người hái trà phải leo lên tận ngọn cây cao vút, lấp ló trong mây mù. Khác với trà Oolong hay trà xanh đồi thấp chỉ cần đứng và hái, thu hái Trà Shan Tuyết đòi hỏi thể lực và kỹ năng leo trèo điêu luyện.

Mỗi lần thu hái Trà Shan Tuyết, người dân bản địa phải đối mặt với nguy cơ trượt ngã, rắn rết, và cái lạnh cắt da. Nhưng họ không được phép rung cây hay dùng sào đập, vì như vậy sẽ làm dập nát búp trà, gây oxy hóa sớm (lên men ngoài ý muốn). Việc thu hái Trà Shan Tuyết buộc phải thực hiện hoàn toàn thủ công: Ngón tay người hái phải ngắt dứt khoát từng búp non theo chuẩn “một tôm, một lá” hoặc “một tôm, hai lá” tùy theo phẩm cấp.

thu-hai-tra-shan-tuyet

Nâng niu từng búp “Tuyết”

Cái tên “Shan Tuyết” (Tuyết trên núi) xuất phát từ lớp lông tơ trắng muốt phủ dày trên búp trà. Lớp lông này cực kỳ nhạy cảm. Trong quá trình thu hái Trà Shan Tuyết, nếu tay người hái quá nóng hoặc thao tác quá mạnh, lớp lông tuyết này sẽ rụng mất, làm giảm giá trị của trà. Do đó, người thợ thu hái Trà Shan Tuyết phải có đôi tay vừa mạnh mẽ để bám cành, vừa mềm mại như nhung để nâng niu báu vật của rừng già.

Khám phá sâu hơn: Tại sao lớp lông tuyết và điều kiện khắc nghiệt lại tạo nên hương vị đặc biệt? Đọc ngay bài viết: [Trà Shan Tuyết Cổ Thụ: Giải mã “nội chất” từ cây trà trăm tuổi.]

Từ Oolong Nông Trại đến Shan Tuyết Hoang Dã: Sự nâng cấp về vị giác

Nếu bạn đã quen với hương vị của trà Oolong, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt khi thưởng thức thành phẩm từ quá trình thu hái Trà Shan Tuyết đầy gian nan này.

  • Oolong (Farm): Là kết quả của quy trình canh tác, bón phân, tưới tiêu có kiểm soát. Hương vị Oolong thường nồng nàn, hoa mỹ nhưng đôi khi thiếu đi chiều sâu của thời gian. Việc thu hái Oolong cũng thuận lợi hơn nhiều so với thu hái Trà Shan Tuyết.

  • Shan Tuyết (Wild/Ancient): Là kết tinh của hàng trăm năm tích tụ khoáng chất. Không phân bón, không thuốc trừ sâu, hoàn toàn sinh trưởng tự nhiên. Hương vị của Trà Shan Tuyết sau khi được thu hái đúng cách sẽ có vị chát dịu ban đầu, nhưng ngay sau đó là vị ngọt hậu (Hui Gan) sâu và kéo dài trong cổ họng – thứ mà người trong nghề gọi là “Nội chất”.

Chính quy trình thu hái Trà Shan Tuyết thủ công, chọn lọc từng búp một từ những cây cổ thụ khỏe mạnh nhất đã khiến sản lượng của dòng trà này luôn khan hiếm. Mỗi kg trà bạn cầm trên tay là kết quả của hàng ngàn lần leo trèo, hàng vạn lần ngắt búp trong sương giá.

thu-hai-tra-shan-tuyet

Quy trình bảo quản sau khi thu hái Trà Shan Tuyết

Hành trình chưa kết thúc khi người dân xuống núi. Sau khi thu hái Trà Shan Tuyết thành công, những gùi trà tươi phải được vận chuyển về xưởng chế biến càng nhanh càng tốt.

Đường núi Tây Côn Lĩnh gập ghềnh, xe máy khó đi, nhiều đoạn phải đi bộ. Thời gian vận chuyển sau khi thu hái Trà Shan Tuyết là cực kỳ quan trọng. Nếu để trà ủ trong gùi quá lâu, nhiệt độ sẽ tăng lên làm “chín” lá trà, mất đi hương vị tươi mới. Tại ILOTA, chúng tôi hợp tác cùng các trạm thu gom ngay tại chân núi để đảm bảo những búp trà vừa được thu hái Trà Shan Tuyết sẽ được làm héo và chế biến ngay lập tức, giữ trọn vẹn hương vị của rừng già.

[Tham khảo các sản phẩm Trà Shan Tuyết thượng hạng của ILOTA tại đây]

Tại sao ILOTA chọn con đường khó khăn này?

Trong kinh doanh, chọn bán một sản phẩm dễ thu mua, sản lượng lớn như trà nông trường sẽ an toàn hơn. Nhưng ILOTA chọn câu chuyện thu hái Trà Shan Tuyết vì chúng tôi tin vào giá trị của sự “Nguyên Bản” (Authenticity).

Chúng tôi muốn mỗi khi khách hàng nhấp một ngụm trà, họ không chỉ nếm thấy vị trà, mà còn cảm nhận được cái lạnh của sương sớm, sự hùng vĩ của núi rừng Tây Côn Lĩnh và sự tận tụy của những người thợ thu hái Trà Shan Tuyết. Đó là một trải nghiệm văn hóa, một sự kết nối tâm linh giữa con người và thiên nhiên mà không dây chuyền công nghiệp nào sao chép được.

Việc chuẩn hóa quy trình thu hái Trà Shan Tuyết cũng là cách ILOTA cam kết với khách hàng về một sản phẩm sạch tuyệt đối (Organic). Cây trà sống ở độ cao mà sâu bệnh khó tồn tại, cộng với việc sống độc lập giữa rừng, khiến Trà Shan Tuyết trở thành một trong những thức uống tinh khiết nhất.

Kết luận

Mỗi chén trà ILOTA bạn thưởng thức được đánh đổi bằng giấc ngủ chưa trọn vẹn và đôi tay tê buốt của những người con vùng cao trong hành trình thu hái Trà Shan Tuyết. Sự quý giá của nó không nằm ở bao bì hào nhoáng, mà nằm ở sự khan hiếm và sức sống mãnh liệt của cây trà cổ thụ.

Quy trình thu hái Trà Shan Tuyết là minh chứng cho thấy: Những điều tuyệt vời nhất thường không dễ dàng có được. Chúng ẩn giấu ở nơi cao nhất, xa nhất và đòi hỏi sự kiên nhẫn nhất.

Bạn đã sẵn sàng để trải nghiệm hương vị của “Vàng Xanh”?

Dành cho người yêu trà (B2C): Bạn đang tìm kiếm một món quà sức khỏe quý giá cho bản thân hoặc người thân? Hãy để vị ngọt hậu sâu thẳm của Trà cổ thụ Tây Côn Lĩnh kể cho bạn nghe câu chuyện về đại ngàn. Đừng chỉ uống trà, hãy thưởng thức cả một di sản. [Đặt mua ngay Trà Shan Tuyết Cổ Thụ ILOTA – Số lượng giới hạn theo mùa]

Dành cho chủ quán và đối tác (B2B): Bạn muốn quán của mình sở hữu một “Vũ khí bí mật” để đánh bại các dòng trà sữa Oolong đại trà? Bạn cần một cốt trà đậm đà, organic với câu chuyện marketing đầy cảm xúc về quy trình thu hái Trà Shan Tuyết để chinh phục những khách hàng khó tính nhất? ILOTA cung cấp giải pháp cốt trà Shan Tuyết Cổ Thụ với hương vị độc bản, giúp menu của bạn trở nên khác biệt và đẳng cấp. [Liên hệ ILOTA để nhận tư vấn công thức pha chế độc quyền].

 

ILOTA  – Xưởng sản xuất Cà phê & Trà

Địa chỉ: Biệt thự 3, ngõ 2A Chế Lan Viên, phường Đông Ngạc, Hà Nội.

Zalo: 0989 099 033 (Mr Thắng)

Website: ilota.vn

Facebook: ILOTA Coffee and Tea

author-avatar

Về Thái Ngọc

Thái Ngọc là Chuyên gia R&D và Kiểm soát chất lượng (QC) tại ILOTA Coffee & Tea - Nhà rang may đo. Với hơn 5 năm kinh nghiệm thực chiến, Thái Ngọc chuyên sâu nghiên cứu về Cà phê đặc sản (Special Coffee) và Trà Shan Tuyết cổ thụ. Cô trực tiếp tham gia quy trình thử nếm (Cupping) và phát triển các hồ sơ rang (Roasting Profiles) độc bản cho đối tác F&B. Những kiến thức cô chia sẻ đều được đúc kết từ quá trình vận hành thực tế tại Công ty Cổ phần Thương mại Quốc Tế Thái Anh.